محدثه حوریان طبرستانی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی شیمی- بیوتکنولوژی، دانشگاه صنعتی مالک اشتر
ولی اله بابایی پور - دانشیار پژوهشکده علوم و فناوری زیستی، دانشگاه صنعتی مالک اشتر، تهران، ایران

نانو الیاف سلولز میکروبی در مقایسه با سلولزهای تولیدشده توسط گیاهان یا جلبک دریایی، از خواص فوق العاده ی فیزیکی و شیمیایی، مانند خلوص بالا، زیست تخریب پذیری و سازگاری خوب، درجه بالای تبلور، قابلیت های فوق العاده حفظ آب برخوردار است. این مشخصات نانوالیاف سلولز باعث شده کاربردهای زیادی در بهبود زخم و بازسازی بافت، ایمپلنت در دستگاه های پزشکی و دامپزشکی، تثبیت کننده آنزیم ها، قوام دهنده در صنایع غذایی داشته باشند. مهم ترین چالش در استفاده از سلولز باکتریایی هزینه ی بالاتر تولید آن نسبت به سلولز گیاهی است. هزینهی محیط کشت یکی از عوامل اصلی و تاثیرگذار در کیفیت، کمیت و درنتیجه هزینهی تولید است. از این رو در این تحقیق تلاش شده یک محیط کشت ارزان، باقابلیت تولید و خلوص بالای سلولز با کمترین مقدار هزینهی فراوری جهت کاربردهای درمانی و بهداشتی توسعه داده شود. در این تحقیق برای توسعه ی محیط کشت نیمه سنتزی جهت افزایش تولید نانو الیاف سلولز باکتریایی با روش طراحی آماری پلاکت برمن اثر 11 عامل موثر در تولید شامل pH، منبع کربن صنعتی (شکر و گلوکز صنعتی)، منبع نیتروژن شامل اوره، آمونیوم سولفات، مخمر، اتانول، NaCl، MgSO4.7H2O، سیتریک اسید، دی سدیم فسفات در دو سطح بررسی شد. مقدار سلولز باکتریایی خشک با کشت باکتری استوباکتر زایلینیوم نوع BPR 2001 به صورت کشت ساکن با اجزای متفاوت با روش طراحی پلاکت برمن در 12 ارلن و با دو بار تکرار انجام شد. آنالیز واریانس نتایج حاصل نشان داد که در مدل موردنظر، مقادیر P-Value: 0.044، F-Value: 312.42، Adj MS: 0.065، Adj SS: 0.65 حاصل گشت که حاکی از درستی طراحی و اجرای آزمایش ها بوده است. ضمنا مقدار تولید از 7 گرم بر لیتر به 2.12 گرم بر لیتر افزایش یافت. از طرفی مشخص شد که نوع منبع کربن، مقدار مخمر و MgSO4.7H2O بیشترین تاثیر در افزایش تولید دارند که برای افزایش بیشتر تولید، بهینه سازی این عوامل صورت گرفته است.

نانو الیاف سلولز باکتریایی، استوباکترزایلینیوم، طراحی پلاکت برمن، کشت ساکن