مطالعات ریخت شناسی و مولکولی انجام گرفته روی گلخورک های خلیج فارس و دریای مکران

دو خانواده Blenniidae و Gobiidae ساکنان اصلی مناطق بین جزر و مدی خلیج فارس و دریای عمان می باشند. سواحل بین جزر و مدی خلیج فارس و دریای عمان را می توان به سه نوع عمده ماسه ای، گلی (پهنه های گلی، جنگل های حرا) و صخره ای تقسیم کرد. گلخورک ها بر اساس رده بندی های مبتنی بر صفات ریختی (استخوان شناختی) جزء زیرخانواده Oxudercinae می باشند و از ساکنین اصلی منطقه بین جزر و مدی سواحل گلی محسوب می شوند. سه گونه گلخورک در ایران شناسایی شده است که عبارتند از: Boleophthalmus dussumieri، Periophthalmus waltoni و Scartelaos tenuis. مطالعات تبارزایی بر اساس سه ژن COI، Cytb، RAG1 با در نظر گرفتن سه گلخورک مذکور، نشان می دهد که زیرخانواده های Oxudercinae و Amblyopinae تک نیا نبوده و بایستی در یک کلاد Periophthalmus ادغام گردند. همچنین بر اساس مطالعات مولکولی و ریخت سنجی هندسی دو جنس Boleophthalmus و Scartelaos گونه های خواهری می باشند که چنین رابطه تبارزایی بر اساس صفات استخوان شناختی قابل اثبات نبوده است. مطالعه رسوبات زیستگاه سه گونه گلخورک پراکنش یافته در ایران با استفاده از روش های دانه بندی و هیدرومتری نشان می دهد که B. dussumieri در رسوبات بسیار دانه ریز و نرم زندگی می کند در حالی که S. tenuis در رسوبات دانه درشت تر و زبر و سخت تر یافت می شود. P. waltoni در رسوبات متنوع تری نسبت به دو گونه دیگر یافت می شود. مقایسه جمعیت های P. waltoni با استفاده از روش ریخت سنجی هندسی نشان داد که جمعیت های خلیج فارس این گونه از لحاظ شکل با جمعیت های قشم و دریای عمان تفاوت دارند.

Keywords:

گلخورک ها , صفات مولکولی و ریخت سنجی هندسی , رسوبات زیستگاه