ارزیابی ادراک جامعه میزبان از اثرات توسعه گردشگری مطالعه موردی : مرکز استان چهارمحال و بختیاری: شهرکرد (بام ایران)

استفاده از گردشگری به عنوان یک منبع جایگزین به منظور تقویت اقتصادی جامعه میزبان مستلزم پاسخگویی به نیازهای توسعه ای گردشگری و مشارکت ساکنان است [19] .مشارکت افراد جامعه اغلب یکی از ضروری ترین عوامل در توسعه ملی محسوب می شود. همچنین در امر گردشگری، حمایت و مشارکت جامعه محلی، در زمینه طرح مدیریت مقصد و دستیابی به یک برنامه ریزی مدون به طوری که هم جامعه میزبان و هم جامعه مهمان رضایت کامل داشته باشند، بسیار تعیین کننده می باشد[27]. بر این اساس حمایت و مشارکت جامعه در توسعه پایدار گردشگری از اهمیت و ضرورت فراوانی برخوردار می باشد. از همان آغاز مطالعات در مورد اثرات توسعه گردشگری این موضوع که توسعه گردشگری، حامل منافع و هزینه هایی برای جامعه میزبان است، مورد پذیرش قرار گرفت. در بسیاری از پژوهش ها بر این موضوع تاکید شد که بسته به سطح توسعه گردشگری، واکنش جامعه میزبان و ادراک آنها از اثرات توسعه گردشگری، متفاوت خواهد بود[12]. از نتایج توسعه گردشگری می توان به عواملی از قبیل :تغییرات ، تغییرات در اقتصاد محلی [22،28] ، تغییرات اجتماعی [12،28] ، تغییرات فرهنگی [20-23-28] و تغییرات زیست محیطی [14-21-16-29] در یک مقصد گردشگری اشاره کرد. مرکز استان چهارمحال و بختیاری، در طی دهه های اخیر مقصد بسیاری از گردشگران داخلی و خارجی بوده و با توجه به شرایط خاص خود (بکر بودن منطقه، شرایط خاص اجتماعی-فرهنگی حاکم بر ساکنان از لحاظ زبان، فرهنگ، مذهب و ...) تاثیرات مثبت و منفی زیادی را از توسعه گردشگری پذیرفته و با مسایل مثبت و منفی زیادی همچون ایجاد اشتغال و افزایش درآمد و ارتقای استاندارد زندگی ساکنان منطقه، آلودگی های زیست محیطی منطقه ترافیک شهری و بین شهری و ... مواجه بوده است. هدف اصلی این پژوهش بررسی ادراک جامعه میزبان از اثرات توسعه گردشگری،در زمینه های مختلف اقتصادی، اجتماعی فرهنگی و زیست محیطی و کالبدی است. محدوده مورد مطالعه این پژوهش، مرکز استان چهارمحال و بختیاری شهرستان شهرکرد می باشد . شهرستان مذکور با جاذبه های طبیعی، تاریخی و فرهنگی مورد توجه گردشگران داخلی و خارجی زیادی قرار گرفته است. بر این اساس سنجش نگرش جامعه محلی به منظور آگاهی از دیدگاه آنان در مورد توسعه گردشگری به منظور برنامه ریزی برای آینده گردشگری بسیار مهم و ضروری می باشد . با توجه به اهمیت درک جامعه میزبان از اثرات توسعه گردشگری، مسیله اصلی در این مقاله، مطالعه عوامل موثر بر درک جامعه میزبان از اثرات توسعه گردشگری است. در این راستا، با استناد به چرخه حیات گردشگری باتلر و تیوری مبادله اجتماعی ساکنان یک جامعه به منظور شناسایی منافع یا هزینه های درک شده، باید اهمیت اثرات اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و زیست محیطی را از دیدگاه خود ارزشگذاری نمایند[25] . در این مقاله پس از بیان مقدمه و اهمیت و ضرورت پژوهش، مبانی نظری بیان می گردد و آنگاه ادبیات موضوع و مطالعات انجام شده در کشورهای مختلف بخش بعدی این مقاله را تشکیل می دهد. سپس مدل تحقیق ارایه و روش تحقیق و ساختار پرسشنامه و پایایی و روایی آن مطرح خواهد شد. در پایان یافته های به دست آمده جمع بندی و راهکارهای پژوهش ارایه می گردد.