محمد جواد جعفری - دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، دانشکده بهداشت، تهران
نورالدین قراری - دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، دانشکده بهداشت، تهران

در حفاری تونلهای بلند با استفاده از تی بی‌ ام، ضروری است ریسک ناشی از خرابی دستگاهها مدیریت گردد. یکی از ابزار مهم مدیریت ریسک روش تجزیه و تحلیل حالات شکست و اثرات آن می باشد. با استفاده از این روش می‌توان حالات شکست در سیستم های فرآیند حفاری را پیش بینی کرده و اولویت‌های اصلاحی برای پیشگیری از آنها را ارائه داد. در مطالعه حاضر ریسک های ناشی از یک دستگاه تی بی ام در حین حفاری یک تونل بلند گازدار به روش فوق ارزیابی گردید. به همین منظور، هر یک از سیستم های برق، مکانیک، هیدرولیک و نیوماتیک تی بی ام به زیر سیستم هایی تقسیم و در طی جلساتی با مشارکت متخصصین مربوطه حالات بالقوۀ شکست هر زیر سیستم تعیین شد. سپس اثرات، شدت اثرات، علل بالقوۀ و احتمال وقوع هر شکست مشخص و با استفاده از آنها عدد اولویت ریسک هر شکست بدست آمد. با مقایسۀ اعداد ریسک بدست آمده، کلیۀ مخاطرات رتبه بندی گردیدند. ضمناً اثر اقدامات پیشگیرانه نیز محاسبه و تعیین شد. نتایج بدست آمده نشان داد که از ۴۸ حالت شکست مورد مطالعه در تی بی ام، ۷ مورد دارای اعداد اولویت ریسک بالا بوده و در گروه شکست های غیرقابل پذیرش دسته بندی شدند. هم چنین ۹ حالت شکست دارای شدت پیامد بالایی بودند. نتایج نشان داد که از کلیۀ شکست های مطالعه شده، توقف کاترهد در اثر شرایط نامناسب سنگ، با بالاترین عدد اولویت ریسک و بالاترین شدت پیامد، تنها شکست بحرانی به شمار می رود.

حفاری تونل، آنالیز ریسک،‌ تی‌بی‌ام