مهرداد نوابخش - استاد گروه جامعه شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
محمد امین جرفی - دانشجوی دکترا جغرافیا و برنامه یزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران و عضو باشگاه پژوهشگران جوان

هر کشور در راه توسعه تلاش می کند، زیرا توسعه هدفی است که اکثر مردم آن را ضروری می دانند در حالیکه پیشرفت اقتصادی یکی از عوامل مهم توسعه است اما تنها عامل نیست و دلیل آن این است توسعه صرفا پدیده ای اقتصادی نیست. همچنین از جمله مشکلات کشورهای جهان سوم، وجود انواع دوگانگی های نامطلوب نظیر دوگانگی منطقه ای است که به دلایل متعددی در مسیر توسعه یافتگی آنها ایجاد می شود. اخیرا سیاست گذاران، برنامه ریزان و پژوهشگران به توسعه و برنامه ریزی منطقه ای برای رهایی از این معضل توجه خاصی نموده اند. شناخت وضعیت موجود مناطق از لحاظ ملاک های توسعه و شناسایی موقعیت هر یک در مقایسه با یکدیگر، اولین مرحله در برنامه ریزی نابرابری ها و عدم تعادل های منطقه ای محسوب می شود. بنابراین هدف اصلی توسعه توسعه همه جانبه امور می باشد. که پژوهش حاضر رویکرد ترکیبی در مدل HDI را جهت بررسی موضوع در استان خوزستان مورد مطالعه قرار داده است. پژوهش حاضر با ماهیت نظری کاربردی، ترکیبی از روش های توصیفی– تحلیلی بوده که به دنبال شناخت میزان توسعه یافتگی در شاخص های ترکیبی استان خوزستان می باشد. در این خصوص، اطلاعات آماری شاخص های منتخب در استان خوزستان به روش کتابخانه ای جمع آوری و با استفاده نرم افزارهای GIS و Excel در قالب مدل HDI مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج پژوهش نشان می دهد: براساس مطالعات صورت گرفته در پژوهش حاضر شهرستان اهواز به عنوان مرکز استان توسعه یافته ترین شهرستان می باشد. براساس مدل HDI میانگین استانی این مدل برابر (0.19) درصد می باشد. که در این بین 15 شهرستان استان میزان عددی آنها کمتر از 0.19 درصد می باشد که شهرستان باغملک (0.19) درصد و شهرستان هفتگل با 0.04 درصد میزان HDI در آخرین مجموعه 15 شهری استان قرار دارد.

توسعه، توسعه پایدار، برنامه ریزی منطقه ای، برنامه ریزی شهری، مدل HDI، استان خوزستان