حسن یعقوبی - دانشیار دانشگاه شهید مدنی آذربایجان
غلامرضا چلبیانلو - استادیار دانشگاه شهید مدنی آذربایجان
سیدقاسم سیدهاشمی - کارشناس ارشد روانشناسی
محمد موسوی - کارشناس ارشد روانشناسی

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی صفات شخصیتی افراد مبتلا به اختلال مصرف مواد با استفاده از دو مدل بهنجار شخصیتی r-RST، TCI و مدل نابهنجار شخصیتی PID-5 انجام شده است. روش: این پژوهش از نوع همبستگی بود که 169 نفر (89 مرد و 80 زن) از افراد مصرف کننده که به مراکز ترک اعتیاد شهر تبریز مراجعه کرده بودند، به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و پرسشنامه های پنج عاملی جکسون (r-RST)، سرشت و منش کلونینجر (TCI) و نسخه کوتاه پرسشنامه شخصیتی نابهنجار (PID-5) را تکمیل نمودند. نتایج پژوهش نشان داد که سه مدل شخصیتی در افراد مصرف کننده دارای همبستگی بالایی می باشد و مدل های بهنجار شخصیت به خوبی ابعاد نابهنجار شخصیتی را پیش بینی می کنند و نمرات زنان مصرف کننده در PID-5 نسبت به مردان بطور معناداری بالاتر بوده که حاکی از نقش تفاوت های جنسی در مدل نابهنجار می باشد. این یافته ها می تواند در شناسایی دقیق صفات شخصیتی پر خطر افراد مصرف کننده، برای متخصصان درمانی و آموزشی سودمند باشد و همچنین اهمیت تفاوت های جنسیتی را در اعتیاد آشکار می کند.

اختلال مصرف مواد، شخصیت، ابعاد نابهنجار، حساسیت به تقویت، سرشت و منش