رامین دادگستردارانی - کارشناسی ارشد مهندسی معماری، دانشکده معماری، دانشگاه آزاد اسلامی- واحد اردستان

بر اساس باورهای دینی که طی ادوار مختلف به فرهنگ انسان ها مبدل گشته، تعریف خانه ی ایده آل در ایران با تعریف آن در سایرفرهنگ ها مغایرت دارد. در نظر گرفتن حریم خصوصی یکی از خصوصیات آشکار در سبک معماری خانه های ایرانی/اسلامی می باشد.در جهت تعیین نحوه ی بوجود آوردن حریم خصوصی برای ساکنین این خانه ها، مطالعات بسیاری در خصوص مفهوم محرمیت وضرورت آن انجام شده است، در حالیکه تمرکز کمتری بر روی المان های استفاده شده در این فضاها معطوف شده است. مطالعه یحاضر در صدد یافتن المان های اصلی نشاندهنده ی حریم خصوصی در خانه های ایرانی/اسلامی می باشد؛ عناصری که هر فرد با توجهبه آن ها آگاه خواهد شد که اجازه ورود تا کدام فضاهای خانه را دارد. با توجه به این که به نظر می رسد با تغییر در سبک زندگی مردم ونفوذ تفکرات غیر بومی در طراحی خانه ها، اصل حریم خصوصی کم رنگ تر شده است، اما نیاز به آن هنوز در فرهنگ ایرانیان وجوددارد، اهمیت این مطالعه، استفاده از مضمون این اصل در معماری امروز میباشد. جهت نیل به این مقصود، در وهله ی اول، تعریفنقش حریم خصوصی در فرهنگ ایران و اسلام صورت می گیرد. آنگاه، جایگاه حریم خصوصی در ایران و معماری ایرانی/اسلامی موردبررسی قرار می گیرد و در نهایت، فضاها و المان هایی همانند: هشتی، حیاط، کوبه و ... که هرکدام به نوعی برای تحکیم حریمخصوصی در خانه های ایرانی استفاده می شده اند، معرفی خواهند شد. با توجه به نتایج، ابتدای حریم خصوصی در خانه های ایرانیفضاهای عمومی و نهایت آن خصوصی ترین فضاهای خانه می باشد، به گونه ای که به منظور طی مسیر از شهر تا فضای خصوصیخانه، هر فرد از اماکن متفاوتی، که هریک با المان های مخصوص خود میزانی از حریم را به شخص القا می کنند، گذر می کند.

حریم خصوصی، فرهنگ اسلامی/ ایرانی، فضاهای عمومی