مهدیه فیروزآبادیان - استاد حقوق بین الملل دانشگاه آزادتربت حیدریه
ژیلا آهنگرانی - دانشجوی کارشناسی ارشد فقه وحقوق خصوصی دانشگاه آزاد تربت حیدریه

تنگه ها و گذرگاه های طبیعی دریایی، موقعیت هایی هستند که هم در قدرت ملی و سیاست خارجی کشورها تاثیر دارند و هم در استراتژی های نظامی بری و بحری مورد توجه قرار می گیرند.قدرتهای دریایی بر لزوم شناسایی حق عبور آزادانه از تنگه ها تاکید داشته و کشورهای ساحلی تنگه ها متمایل به گسترش حاکمیت خود بر تنگه ها بودند علاوه برآن مساله حاکمیت دولتها بر دریاهای مجاور بویژه در مناطقی که همواره دستخوش تهدید و رقابت بوده است. کشور ایران نیز از سالها پیش در صدد اعمال حاکمیت در خلیج فارس برآمده که با وجود قدرتهای استعمارگر خارجی، همواره این کوششها قرین موفقیت نبوده و حقوق ایران در خلیج فارس، تنگه هرمزو دریای عمان همیشه دستخوش تهاجم و تهدید بیگانگان بوده است به همین منظور بین ایران و عمان جهت برقراری نظم امنیت بیشتر در تنگه هرمز موافقتنامه ای برای تعیین مرز دریایی براساس مبانی حقوق بین المللی و اصول عدل و انصاف تعیین گردید عبور از تنگه ها به منظور کشتیرانی بین المللی طی سه دهه اخیر تحولات مهمی را پشت سر گذاشته است که مهمترین دلیل این تغییر اصرار اکثر دولتهای ساحلی بر افزایش محدوده دریای سرزمینی از حدود 3 مایل به 12 مایل بود که اولین نتیجه آن قرار گرفتن مسیر عبور از تنگه ها در محدوده دریای سرزمینی است ؛ همین امر عاملی برای بررسی جامع تر و دقیق تر نحوه ی عبور و مرور از تنگه ها شد.

رژیم حقوقی. تنگه های بین المللی ،عبور ترانزیت،قانون مناطق دریایی