پروانه کریمیان - کارشناس ارشد حقوق جزا و جرم شناسی
محمدعلی حاجی ده آبادی - کارشناس ارشد حقوق جزا و جرم شناسی

امروزه با گسترش روزافزون استفاده از اینترنت و فضاهای مجازی، به عنوان یک مساله رایج زندگی روزانه مواجه هستیم. فضای سایبر، محیطی مجازی و غیر ملموس موجود در فضای شبکه های بین المللی است که این شبکه ها از طریق شاهراه های اطلاعاتی مانند اینترنت به هم وصل هستند. از جمله مهم ترین ویژگی های این فضا، طبیعت فرامرزی آن است و به تبع آن جرایم اینترنتی را نمی توان در حصار مرزهای یک کشور محدود کرد. در واقع مکان جغرافیایی یک کاربر برای مجرمی که قربانیان خود را از طریق اینترنت انتخاب می کند، اولویتی محسوب نمی شود. از این رو گستردگی فضای سایبر، نقاط مختلف دنیا را تحت پوشش قرار می دهد. لذا شناسایی جرم، مجرم و واکنش های مناسب علیه آن و شناخت قربانیان و حمایت از آنها به مراتب مشکل تر از جرایم عادی است. از جمله مخاطبان اینگونه ابزار و امکانات نیز کودکان و نوجوانان هستند که اغلب با آگاهی ناکافی وارد فضاهای مجازی شده و تحت تاثیر عوامل مختلف و مورد اعمال بزه های مختلف از جمله هرزه نگاری، قاچاق جنسی از طریق اینترنت، آزار و اذیت اینترنتی، توریسم جنسی، تقاضای جنسی، خشونت رسانهای واقع می شوند که به دلایلی نظیر عدم آگاهی کافی رایانه ای، کنجکاوی، جذاب بودن قربانی به دلیل ویژگی هایی نظیر کودک بودن و نبود شیوه های نظارتی لازم به وقوع می پیوندند. مقابله با بزه دیدگی کودکان در هر شرایط و فضایی از هر بعدی بسیار مهم و شایان توجه است و با وجود افزایش این اتفاق در فضاهای مجازی و به دور از چشم والدین و بزرگترها توجه به روش های مقابله با این موضوع به ویژه از نقطه نظر حقوقی و بررسی ابعاد حقوقی رخدادهای مرتبط با آن، از اهمیت بسیاری برخوردار است. از این رو پژوهش حاضر در پی بررسی بزه دیدگی کودکان و نوجوانان در فضای مجازی و راهکارهای حقوقی مقابله با آن می باشد که در این راستا از روش توصیفی استفاده شده است.

بزه دیدگی، کودکان و نوجوانان، اینترنت، فضای مجازی، فضای سایبری