سیده مریم محمدی - دانشجوی دکتری مدیریت تکنولوژی دانشگاه علامه طباطبایی
مهرداد قرنفلی - دانشجوی دکتری مدیریت تکنولوژی دانشگاه علامه طباطبایی

مقاله پیشرو روند تغییرات شاخص های کلان نقشه جامع علمی کشور را که به عنوان نقشه راه تحول علم و فناوری در دستیابی به اهداف چشم انداز بیست ساله کشور می باشددر بین سالهای 80 تا 91 بررسی نموده است. بر اساس داده های رسمی سهم هزینه تحقیق و توسعه دولتی در سال 1394 ، به میزان 0.43 درصد از تولید ناخالص داخلی کشور می باشد و هیچگونه آمار رسمی ملی در زمینه سهم بخش غیردولتی از درصد تامین تولید ناخالص داخلی از منابع تحقیق و توسعه وجود ندارد. بررسی این مقاله شاخص شدت تحقیق و توسعه کشور در سال 94 را (بر اساس مفروضاتی) حدود 0.57 % محاسبه نموده و بر اساس آمار بانک جهانی میزان این شاخص در آخرین سال گزارش شده (سال 2008) حدود 0.74 درصد بوده است که گزارشات بین المللی سهم بخش دولتی ایران را 70 % نشان می دهد. در هدف گذاری مشخص شده برای سال 1404 ، میزان هزینه های علم و فناوری، 4 درصد تولید ناخالص داخلی تعیین گردیده (رشد 3.2 در طی 10 سال آینده) که سهم بخش غیر دولتی از تحقیقات نیز 50 % مشخص شده است. در حالیکه میانگین این شاخص در سال 2013 در کشورهای OECD که تا حدی زیرساخت های پژوهش در آنها نهادینه است در حدود 2.7 درصد بوده است. انتشار آمار متناسب با شاخص های اسنا بالادستی، به بررسی بهتر کارایی هر معیار مطابق با اهداف تعیین شده و اصلاح هدف گذاری ها (در صورت لزوم) کمک می نماید. به عنوان مثال شاخص سرمایه انسانی کشور در سال های گذشته، رشد سریعتری را نسبت به دیگر شاخص ها طی نموده و این رشد تناسبی با شاخص آمایش سرزمین (شاخصی کیفی که هدف گذاری کمی و گزارشی از فعالیت های احتمالی صورت گرفته آن وجود ندارد) و در ارتباط متقابل با شاخص سرمایه انسانی می باشد را به طور متوازن طی ننموده است.

شاخص های علم و فناوری، شدت تحقیق و توسعه، سند نقشه جامع علمی کشور