عبدالمحمد سبزواری سندگانی - دانشجوی کارشناسی ارشد بیوتکنولوژی کشاورزی
اسماعیل قاسمیگوجانی - استادیارگروه بیوتکنولوژی کشاورزی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان
علیرضا شافعینیا - استادیار گروه بیوتکنولوژی کشاورزی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان
خلیل عالمی سعید - دانشیار گروه بیوتکنولوژی کشاورزی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان

شوری یکی از مهمترین تنشهای غیرزنده محدودکننده رشد گیاهان در بسیاری از مناطق جهان میباشد. حدود 20 درصد از اراضی تحت آبیاری در مناطق خشک و نیمه خشک جهان با مشکل شوری مواجه بوده و شوری در این مناطق در حال گسترش است. در ایران به خصوص در جنوب کشور یکی از مهمترین مشکلات کشاورزی شوری و سدیمی بودن خاک است. تنش شوری بر ویژگیهای فیزیولوژیکی، مورفولوژی، آناتومی وترکیبات شیمیایی آب میان بافتی گیاهان موثر میباشد. میزان تحمل به شوری صفتی ژنتیکی است که توسط مجموعهای از ژنها کنترل میشود. به همین علت گیاهان مختلف با مکانیسمهای گوناگون به شوری پاسخ میدهند. دراین میان استفاده از مهندسی ژنتیک بسیار امیدوارکننده است. هدف از این مطالعه جداسازی ژن SeNHX1 ازگیاه سالیکورنیای اروپایی و همسانهسازی آن در ناقل pCAMBIA3301 است. ابتدا بذر گیاه مدنظر تهیه ودر شرایط مناسب گلخانهای کشت گردید و پس از رشد کافی به محیط هیدروپونیک یک چهارم Ms منتقل شدند. گیاهان تحت تنش شوری 500 میلیمولار به مدت 48 ساعت قرار گرفتند. سپس نمونه برداری صورت گرفت. از نمونههاRNA کل استخراج و در ادامه cDNA تک رشتهای سنتز شد. برای جداسازی ژن، یک جفت آغازگر اختصاصی طراحی شد و در شرایط بهینه شده PCR ، ژن SeNHX1 تکثیر شد. سپس این ژن بوسیلهی PCR product cloning kit Ins T/Aclon درون ناقل pTZ57R/T همسانه و به میزبان E.coli سویهی DH5α منتقل شد. ناقل نوترکیب حاصل توسط کلونی PCR و برشهای آنزیمی تایید و pTZ57R-SeNH نامگذاری گردید. در ادامه به منظور درج ژن در ناقل بیانی، از ناقلهای pCAMBIA3301 و pTZ57R-SeNH استخراج پلاسمید صورت گرفت. پلاسمیدها تحت هضم آنزیمی قرارگرفتند و پس از بازیابی قطعات ژن SeNHX1 و ناقل خطی pCAMBIA3301 از روی ژل، فرآیندهای اتصال و تراریختی انجام شد و ژن مورد نظر در پلاسمید بیانی pCAMBIA3301 همسانهسازی و به میزبان E.coli سویه ی DH5α منتقل گردید. ناقل نوترکیب حاصل با انجام واکنشهای کلونی PCR ، هضمآنزیمی و فرآیند توالییابی تایید و pCAMBIA3301-SeNH نامگذاری گردید. ما دراین مطالعه ژن SeNHX1 را از گیاه سالیکورنیای اروپایی جداسازی و در ناقل بیانی دوتایی pCAMBIA3301 همسانهسازی کردیم. این اولین گزارش از جداسازی و همسانهسازی این ژن در یک ناقل دوتایی بیانی در ایران میباشد و میتواند جهت افزایش تحمل به تنش شوری در گیاهان مختلف به خصوص محصولات کشاورزی حساس به شوری استفاده گردد

شوری، سالیکورنیا، ژن SeNHX1 ، پلاسمید pCAMBIA3301