حلیمه رضایی کهخا - دانشجوی کارشناسی ارشد بیابان زدایی دانشگاه زابل،
حسین پیری صحراگرد - استادیار دانشکده آب و خاک گروه مرتع و آبخیز داری دانشگاه زابل

این پژوهش به بررسی نقش مولفههای توسعه انسانی و فقر در روند بیابانزایی و ارایه راهکارهای مدیریت مشارکتی در شهرستان زهک میپردازد.با توجه به اینکه تعداد کل جمعیت در این روستاها 5300 نفراست تعداد نمونه لازم جهت انجام تحقیق براساس فرمول کوکران 384 نفر تعیین شد. ابزار گردآوری داده¤ها پرسشنامه بود. برای تایید روایی پرسشنامه طراحی شده در اختیار استاد راهنما و استاد مشاور قرارداده شد و پیشنهادات اصلاحی آنان مورد توجه قرار گرفت. جهت سنجش پایایی از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد که ضریب آلفای بدست آمده برابر 0.87 بود که نشان¤دهنده پایایی و اطمینان پرسشنامه بود. تجزیه و تحلیل داده¤ها و شاخص های مشارکتی های اقتصادی و اجتماعی با استفاده از آمار توصیفی شامل فراوانی، انحراف¤معیار و میانگین و تحلیل¤استنباطی براساس نرم افزارهای EXCEL و SPSS انجام گرفت. نتایج نشان داد بین دام ها،گوسفند و بره بیشترین آمار را در بین خانوارها دارا می باشد و بعد آن گاو و گوساله در رده بعدی قرار می گیرد. بین درآمد و بیابانزایی رابطه معکوس وجود دارد هرچه سطح درآمد خانوارها افزایش یابد بیابانزایی کمتر صورت خواهد گرفت و بالعکس.در بین تعداد دام، گوسفند بیشترین تاثیر در بیابانزایی را دارا می باشد که هرچه تعداد دام بیشتر باشد مراتع بیشتر تخریب شده و بیابانزایی با سرعت بیشتری صورت می گیرد.

بیابانزایی، زهک، اقتصادی،دام، مشارکت