آیت الله سعیدی زاده - گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران
فهیمه نیاستی - گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران

راب ها از جمله مهمترین آفات انواع گیاهان علفی و باغی به ویژه در مناطق مرطوب و بارانی به شمار می روند. راب خاکستری Eichwald) (Parmacella ibera از مهمترین نرم تنان خشکی زی آفت در شمال کشور محسوب می شود. روش متداول برای کنترل این آفت بکارگیری طعمه مسموم است. ملاحظات زیست محیطی و رویکرد محققین به استفاده از کنترل بیولوژیک برای مهار آفات و بیماری ها موجب توجه این طرح به کنترل بیولوژیک راب از طریق نماتدهای رابدیتید (rhabditid) در شرایط آزمایشگاهی شده است. هدف از انجام این تحقیق بررسی و مقایسه کارایی گونه های نماتدی Steinernema feltiae، S. carpocapsae، Heterorhabditis bacteriophora و Phasmarhabditis hermaphrodita در شرایط آزمایشگاهی در کنترل راب خاکستری بود. در این تحقیق مرگ و میر افراد بالغ آفت (به تعداد ده عدد در هر پتری دیش) در دمای 2±25 درجه سلسیوس و رطوبت نسبی 5±65 درصد با استفاده از غلظت های صفر، 50، 100، 200، 400، 800، 1600 و 3200 عدد لارو سن سوم (مرحله آلوده کننده) نماتد در هر میلی لیتر آب مقطر (IJs/ml) در درون پتری دیش های 20 سانتی متری به صورت آزمایش فاکتوریل، در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار، مورد بررسی قرار گرفت. در تیماری با شرایط مشابه از طعمه مسموم آفت (متالدهید) به میزان صفر، 0/125، 0/25، 0/5، 1، 2، 4 و 8 گرم در هر پتری دیش استفاده شد. میزان درصد مرگ و میر آفت در زمان های صفر، 1، 2، 3، 4، 5، 6، 7، 8 و 9 روز پس از مایه زنی نماتد و تیمار متالدهید تعیین شد. نتایج نشان داد که میانگین مرگ ومیر آفت توسط نماتدهای H. bacteriophora، S. feltiae، S. carpocapsae و P. hermaphrodita و تیمار شیمیایی هر کدام به ترتیب 22/58، 39/20، 46/79، 59/20 و 64/79 درصد بود. با افزایش سطح جمعیت نماتد و نیز افزایش دز ترکیب شیمیایی و همراه با افزایش مدت زمان در معرض بودن، میزان درصد مرگ ومیر آفت افزایش یافت.

نماتد، کنترل، رابدیتید، راب