مهران فخرایی لاهیجی - استادیار، مهندسی مکانیک، دانشگاه آزاد اسلامی، لاهیجان
علی یکتا - دانشجوی کارشناسی ارشد، مهندسی مکاترونیک، دانشگاه آزاد اسلامی، لاهیجان

یکی از روش های شکل دهی برای فلزات قابل انعطاف مانند آلومینیوم، مس و ... فرآیند هیدروفرمینگ است که دارای قابلیت تولید قطعات با وزن کم و استحکام بالا می باشد. در سال های اخیر فرآیندهای تغییر شکل توسط فشار آب به دلیل منافع اقتصادی و ایجاد تغییر شکل مطلوب از اهمیت بالایی نسبت به سایر انواع شکل دهی برخوردار هستند. از کاربردهای هیدروفرمینگ می توان به ساخت شیر آلات، اتومبیل سازی و صنایع هوا فضا و ... اشاره کرد. در این تحقیق به بررسی فرآیند شکل دهی لوله های متفاوت مس و استیل پرداخته شده است که برای بررسی عددی ساخت لوله چهار راهی X شکل در نظر گرفته شده است و برای این منظور از نرم افزار شبیه ساز المان محدود ABAQUS استفاده شده است. در این تحقیق به بررسی اثر مسیر بارگذاری بر توزیع ضخامت و ارتفاع برآمدگی پرداخته شده است و با توجه به نتایج مدل سازی قابل مشاهده است که تناسب فشار داخلی و تغذیه محوری از عوامل بسیار مهم می باشد، همچنین لازم به ذکر است که استفاده از پانچ مقابل به عنوان یک عامل کنترل کننده نرخ اعمال و دریافت فشار در مسیر باگذاری می باشد و به بهبود توزیع ضخامت یکنواخت در طول لوله نیز کمک می نماید و از طرفی تغییر شکل مناسب به شدت وابسته به خواص مکانیکی و ذاتی ماده اولیه می باشد. همچنین در بررسی عددی تغییر شکل لوله مشخص شده است که استفاده از پانچ مقابل منجر به استفاده بهینه از مسیر باگذاری می گردد که به عنوان نمونه به فشار کالیبراسیون برای تکمیل تغییر شکل می توان اشاره نمود.

هیدروفرمینگ ، شکل دهی ، چهار راهی X شکل ، فشار داخلی ، تغذیه محوری