مهدی یوسفی کل کناری - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی ساری
حمید جلیلوند - استاد دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی ساری
حسین صفایی - دکتری جنگل

مراحل تحولی و تعدد آنها در نتیجه تغییرات ساختار توده که ناشی از رشد و مراحل رویشی توده های جنگلی می باشد،مشخص می گردند. در هر جنگل طبیعی بر اساس مشخصات ظاهری درختان و ساختار توده، مراحل تحولی مختلف قابلتشخیص است. شناخت مراحل تحولی و روند پویایی این امکان را فراهم می سازد که دخالت های جنگل شناسی مناسبی رااتخاذ نمود تا اصل استمرار تولید و پایداری جنگل حفظ شود. این مطالعه نیز با هدف بررسی ساختار توده های طبیعی و روندتحول آنها در راشستان جنگلهای طبیعی، درقطعه شاهد سری الندان در حوزه آبخیز 70 از طرح جنگلداری چوب و کاغذمازندران انجام گرفته است. هر کدام از مراحل تحولی و ساختار آنها مورد بررسی قرار گرفت که برای انجام آن در قطعه نمونه 6هکتاری مشخصه های کمی چون قطر برابر سینه، ارتفاع کل، و قطر تاج مورد اندازه گیری قرار گرفتند. نتایج حاصل از اینمطالعه نشان میدهد که کلیه مراحل تحولی (اولیه، اپتیمال و تخریب) قابل تشخیص و تفکیک بوده و دربین مراحل تحولیمختلف، مرحله اولیه با 520 اصله در هکتار (قطر بیش سانتیمتر) بیشترین تعداد، و مرحله تحولی تخریب با 263 اصله کمترین تعداد در هکتار را دارا می باشد. از نظرمیانگین های قطر، ارتفاع کل، قطر تاج و سطح مقطع بیشترین ها مربوط بهمرحله تخریب وکمترین مقدارها در مرحله اولیه قرار دارد بطوریکه در مرحله اپتیمال این متغیرها در ما بین مراحل اولیهوتخریب قرار دارند.

مراحل تحولی، جنگل طبیعی، راش، ساختار توده