سارا عفتی لاکه - کارشناسی ارشد بیماری شناسی گیاهی، دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان
فریدون پاداشت دهکایی - عضو هیات علمی موسسه تحقیقات برنج کشور

جیبرلیک اسید یک هورمون گیاهی طبیعی است که به دلیل استفاده موثر در کشاورزی و صنعت توجه بسیار زیادی در سراسرجهان به آن میشود. هم اکنون جیبرلیک اسید در سراسر دنیا از طریق تکنیک های تخمیر با استفاده از قارچ Gibberella fujikuroi عامل بیماری پوسیدگی طوقه برنج یا باکانه تولید می گردد. قدکشیدگی نشاء در خزانه و پنجه های آلوده در مزرعههمراه با باریک شدن و رنگ پریدگی برگها یکی از علایم مهم این بیماری است که در اثر تولید جیبرلیک اسید توسط عاملبیماری در گیاه آلوده ایجاد می گردد. تکنیک تخمیر غوطه ور برای تولید جیبرلیک اسید تا حد زیادی تحت تاثیر عوامل فیزیکیمتنوعی (زمان کمون، pH ، سرعت مخلوط شدن) می باشد، همجنین تولید جیبرلیک اسید توسط G. fujikuroi بستگی بهماهیت و غلظت منابع کربن و نیتروژن دارد. هدف از تحقیق حاضر، جداسازی جدایه های بومی قارچ Gibberella fujikuroi که توانایی تولید جیبرلیک اسید را در محیط کشت اختصاصی دارند، می باشد. پس از جمعآوری نمونه های آلودهاز مزارع برنج استان گیلان و سواسازی آنها، جدایه ها به منظور تولید هورمون جیبرلیک اسید در محیط کشت مایع (Czapek-Dox (CD کشت شدند. جداسازی و خالصسازی هورمون جیبرلیک اسید بر اساس روشهای موجود انجام گرفت.تخمین کیفی و کمی هورمون جیبرلیک اسید تولید شده توسط جدایه های بیمارگر با استفاده از دستگاه های اسپکتروفتومتری وکروماتوگرافی مایع با کارایی بالا (HPLC) سنجیده شد. مقدار دقیق هورمون جیبرلیک اسید استخراج شده از بیمارگر برحسب قسمت در میلیون (ppm) مشخص گردید.

هورمون جیبرلین، HPLC ، تخمیر غوطه ور