عباس علی پور - استادیار گروه جغرافیای سیاسی دانشگاه امام حسین (ع)
سیدمصطفی هاشمی - دانشجوی دکتری جغرافیای سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
سیداسعد حسینی - دکتری اقلیم شناسی، مسیول کارگروه اقلیم مرکز تحقیقات راهبردی دفاعی
سجاد سعادتی - کارشناس ارشد اقلیم شناسی دانشگاه خوارزمی

شناخت نوع اقلیم هر منطقه از مهم ترین پایه های برنامه ریزی محیطی و آمایش آن سرزمین می باشد، و پهنه بندی اقلیمیجهت دستیابی به توسعه همه جانبه در ابعاد مختلف زمانی و مکانی ضروری می باشد. نواحی کویری، بیابانی و سواحل مکراندر ایران به عنوان مناطق آسیب پذیر اقلیمی نیازمند شناسایی از نظر آب و هوایی می باشد. لذا در این پژوهش شناخت وپهنه بندی اقلیمی 9 استان واقع در مناطق کویری، بیابانی و سواحل مکران با روشهای آماری چند متغیره (تحلیل عاملی وتحلیل خوشه ای) انجام گرفت. برای این منظور از 18 عنصر اقلیمی در مقیاس ماهانه در 20 ایستگاه سینوپتیک این منطقه درطول دوره آماری 30 ساله (2015-1985) در نیمه گرم سال (فصل بهار، فصل تابستان) استفاده شد. روش تحلیل عاملی مورد استفاده در این تحقیق تحلیل مولفه های اصلی می باشد. از بین انواع چرخش در تحلیل عاملی، دوران واریمکس مناسب ترینبار عاملی را بر روی ایستگاه های مطالعاتی ایجاد کرد. نتایج حاصل از تحلیل عاملی نشان داد که آب و هوای این منطقهساخته 4 عامل دما، بارش، دامنه تغییرات دما و باد غبار است که 91 درصد از واریانس کل منطقه را تبیین می کنند. جهت تشخیص نواحی همگن اقلیمی یک تحلیل خوشه ی سلسه مراتبی تراکمی با استفاده از روش پیوند متوسط بر روی آرایهنمرات عاملی صورت گرفت. نتایج حاصل از تحلیل خوشه ای و پهنه بندی اقلیمی بر اساس عوامل آب و هوایی موثر نیز نشانداد که در نیمه گرم سال 3 ناحیه اقلیمی متفاوت در منطقه قابل تفکیک است. این سه ناحیه در فصل تابستان عبارتند از :خشک، بسیار خشک ساحلی، بسیار خشک. و در فصل بهار عبارتند از: بسیار خشک، خشک و خشک ساحلی.

پهنه بندی، تحلیل عاملی، تحلیل خوشه ی، کویری، بیابانی، مکران