اصغر برزی - مدرس دانشگاه فرهنگیان تبریز

هدف این مقاله تبیین ارزش های کتاب شریف فیه مافیه مولاناست. آیا فیه مافیه یککتاب عرفانی است غالبا آثار منثور مولانا را به دیده ی عرفانی نگریسته اند اما جز گوهرعرفانی گوهرهای ارزشمند دیگری همچون گوهر فلسفی، تاریخی و ادبی هم در اینگنج معرفت مکنون باقی مانده و این مقاله ارزش آن گوهرها را به جویندگان معرفتمعرفی می کند. برای پیدا کردن ارزش های این اثر کم نظیر باید در جای جای اعماق آنغواصی کرد. این غوررسی بسیار دلرباست. این اثر به خاطر همین دلربایی هایش بیشاز آثار منثور دیگر مولانا مورد توجه قرار گرفته و تلخیص ها از آن ترتیب داده شده وخوانندگان آن نیز در لابه لای گل های شگفته اش عطر دلنواز عشق را با مشام عرفانیخود تجربه کرده اند. مولانا در فیه مافیه مسایل تاریخی را با معرفت درمی آمیزد و نکاتفلسفی را با عشق عجین می سازد و به مباحث کلامی رنگ لطافت می دهد و موضوعاتاخلافی را در ماتریس ادب متجلی می سازد. دستاورد کوچک این مقاله نشان دادنارزشهای ادبی، تاریخی و فلسفی این اثر در کنار ارزشهای عرفانی آن است تاجویندگان معرفت به گلهای عطرانگیز دیگر نیز نظر اندازند و پی برند که مولانا مانندروش انبیا انسانها را به جانب حق فرا می خواند و مثل آنان چراغ حکمت و موعظه برسر راهشان فرا می دارد و از پیچیده گویی و تکلف پرهیز می کند و با اعراض از ترتیب هایکلیشه ای در جامه ای نو آیین جلوه گری می کند. به خاطر اندیشه های پویا و وسعتمشرب مولانا امروزه جهان بیشتر از پیش می خواهند دریابند که اکسیر سخن مولانا درچیست و در کوزه ی معرفت مولانا چه شرابی است که عطر حکمت الاهی میدهد نهایتا تشنگان معرفت درمی یابند که در آن است آنچه در آن است.

مولانا، فیه مافیه، مسایل تاریخی، نکات فلسفی، لطایف عرفانی و ظرایف ادبی