نرگس اسکویی - استادیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد بناب
رباب نریمانی فام - دانش آموخته کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد بناب

استعاره، یکی از ابزارهای تفهیم است که به کمک زبان میآید تا مفاهیم انتزاعی راتبیین کند. شاعران، نویسندگان، عرفا، فلاسفه، مذهبیون، دانشمندان علوم مختلفشناختی و انسانی و... بسیاری از مفاهیم ذهنی خود را به وسیله این نوع از استعاره بیانمی کنند. مولانا جلال الدین محمد بلخی، سر خیل شاعران عارفی است که توانسته اند ازاین نوع استعاره کمک بگیرند و بسیاری از منویات و مفاهیم، از تجربیات شخصی خوددر موضوع عوالم معنا را بیان کنند. این پژوهش درپی آن بوده است تا انواع نگاشت هایموجود در شعر مولوی را که با استعاره باغ شکل گرفته اند، بیابد و تفسیر نماید. نتیجهتحقیق گویای آن است که عشق، معشوق، صفات معشوق، عالم غیب و عالم باقی، حسنو جمال، سرشت نامفهوم آدمی، ایمان و وحدت، بهشت، مرگ، وصل و ده ها مورد از ایندست در شعر مولانا به وسیله استعاره مفهومی باغ و مترادفات آن بیان شده است. مولانابا استفاده از استعاره باغ و مترادفات آن نظیر گلشن و جنت، دشوارترین مفاهیم انتزاعیعرفانی را برای مخاطبان خود تبیین و تصویر کرده است.

استعاره های مفهومی، استعاره حجمی، ادبیات عرفانی، باغ، مولوی