بررسی شناختی مشکاه و زجاجه در غزلیات شمس

نگارندگان این جستار با استفاده از رویکرد استعاره شناختی به بررسی استعاره پردازی مولوی از خداوند در غزلیات شمس و تحلیل ادراک وی از قرآن و جهان بینی اش می پردازند. فرض اساسی نگارندگان این است که مولوی با توجه و تاسی به آیه 35 سوره نور به گونه ای ذوقی و عرفانی، مفهوم خداوند را وارد حیطه ادراک بشری کرده است و در این باره مجموعه ای از استعاره های کلیدی را حول محور کلان استعاره خداوند نور است ساخته است. بدین ترتیب با توجه به این پیش فرض، نگارندگان به دنبال نحوه ادراک قرآنی مولوی از مفهوم خداوند و کشف شگردهای وی در خلاقه سازی استعاره فوق می باشند. به عبارت دیگر نویسندگان، نخست با تحلیل استعاره های قرآنی و سپس با تحلیل استعاره های غزلیات شمس به دنبال چگونگی کاربرد آنها و مقایسه این استعاره ها در دو متن مذکور می باشند. نتایج تحقیق حاضر نشان می دهد که مولوی دیدگاه قرآنی و دینی نسبت به خداوند را به مثابه موجودی قدرتمند با چاشنی عرفان و ذوق شخصی خویش وارد قالب معشوق کرده و آن را به طرزی غریب سازی و دور از گفتمان معمول دینی کرده است، با این حال وی در اکثر موارد با زیرکی سعی در عدم ع دول از هنجارهای گفتمان دینی و صوفیانه داشته است.

Keywords:

نور , خداوند , نظریه استعاره شناختی , قرآن , غزلیات شمس