قاسم صحرایی - دانشیار دانشگاه لرستان
مریم میرزایی مقدم - دانشجوی دکتری دانشگاه لرستان

این مقاله به بررسی و کشف ظرفیت های زبانی در بطن تمثیل های مقالات شمس و فیه-مافیه می پردازد. با وجود تقدم معنی بر زبان در هر دو اثر، به نظر می رسد کشف وگسترش ظرفیت های زبانی در متن مقالات، خلاقانه تر از فیه مافیه است. در مقالات، تقدممعنی بر صورت همراه با معناهای فرم ساز زبانی و در نتیجه پیچیدگی زبانی و تکاملروحی است؛ در حالی که در فیه مافیه، تقدم معانی لزوما به تکامل فرمی یا برجستگیخاص زبانی منجر نمی شود. این ویژگی در بیان تمثیل های مشهور و کلیشه ای برایگریز از کلیشه در مقالات دیده می شود. نکته ی دیگر اینکه مقالات، تابوشکن است درحالی که فیه مافیه تابوپرور است. مقالات، تابوهای عالم عرفان از شطحیات تا شخصیت-های بزرگ عالم عرفان را مورد تمسخر و تحقیر شدن قرار می دهد، برعکس فیه مافیه کهآنها را پرورش می دهد. تاویل و بیان غیرمستقیم در مرکز توجه شمس قرار دارد؛درحالی که صراحت بیان و توضیح و تبیین یکی از مولفه های مهم آموزش در دیدگاه مولاناست.

مقالات شمس، فیه مافیه، مولانا، تمثیل، زبان