زهرا انصاری - دانش آموخته ی کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه علوم و تحقیقات
محمد هاتفی - دکترای زبان و ادبیات فارسی هیات علمی دانشگاه علوم و تحقیقات

در این پژوهش درونمتن داستان شیخ صنعان از منطق الطیر عطار را بر اساس رویکردهرمنوتیک- پدیدارشناسی تحلیل و افق خوانشی و نقش این الگوها در جهت گیریگفتمان های عناصرکنشی متن را بر اساس دیدگاه گادامر تعیین کردیم. یافته های پژوهشبرطبق فرضیه های ابتدایی نشان می دهد که، افق های موجود در متن تنوع بسیاری دارند،متن خوانشی هرکدام از عوامل داستان متنوع و از بعد افق های ذهنی متفاوت مفسرسرچشمه می گیرد، حال در اثر امتزاج افق ها باید به تفاهم برسند که این اتفاق در مرحلهاول داستان، تقابل ها را عامل شکست معرفی کرد؛ اما در مرحله پایانی داستان کنشگران بهغیر از مریدان با عبور از این تقابل ها به امتزاج افق نایل می شوند و نقصان معنایی رفعمی گردد و پاداش برای عملکردهای کنشگران به وقوع می پیوندد. شیخ صنعان با نوعیخوانش انضمامی به قله ادراک از دختر ترسا می رسد و دختر ترسا با خوانشی از نوعناخودآگاهی (که نوع رایج خوانش نیست) در رفتارکنشگری خود در پایان داستان به پاداش(عشق ناب پدیداری) می رسد؛ نتیجه این خوانش ها نیز با تفسیر عادی امکان پذیر نبودهو نوع خوانش اعمال شده در متن از طرف مولف از نوع دوم (خوانش ناخودآگاهی) استو در اصل فضایی غیرخوانشی محسوب می شود خواننده نیز خوانشی رمزی و تمثیلیخواهد داشت، با فراخوانش های چون خورشید (انسان کامل) در میدان عمل با فراکنش-هایی (توبه شیخ یا اسلام آوردن دختر ترسا) در صحنه عملکرد کنشگران روبرو می شود.

هرمنوتیک پدیدارشناسی، امتزاج افق ، گادامر، خوانش، شیخ صنعان