امیراحمد دهقانی - دانشجوی دکتری مهندسی عمران، دانشکده فنی مهندسی، دانشگاه تربیت مدرس
مسعود قدسیان - استاد هیدرولیک، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه تربیت مدرس
علی اکبر صالحی نیشابوری - دانشیار بخش عمران، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه تربیت مدرس
مهدی شفیعی فر - استادیار بخش عمران، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه تربیت مدرس

آبگیرهای جانبی از جمله سازه های هیدرولیکی هستند که همواره مورد توجه محققین قرار داشته است. هدف عمده از طراحی آبگیرها، انحراف بیشترین جریان همراه با کمترین رسوبات می باشد.قوس خارجی رودخانه ها با توجه به وجود جریان حلزونی در قوس، یکی از بهترین مکانها برای آبگیری بشمار می رود. هرچند جریان ثانویه در قوس باعث می ردد تا رسوبات از ساحل خارجی رودخانه به سمت ساحل داخلی حرکت نماید ولی با این حال در زمان سیلاب رسوبات، همراه با جریان انحراف یافته، وارد آبگیر شده و باعث کاهش آبگیری و بروز مشکلاتی برای زمینهای کشاورزی و ایستگاه های پمپاژ می گردد. بنابراین بایستی حتی الامکان میزان رسوبات وردی به آبگیر را بااستفاده از سازه های انحراف و دفع رسوب، کاهش داد. پره های مستغرق از جمله سازه هایی هستند که امروزه جلوی دهانه آبگیر بکار گرفته می شوند تا با ایجاد جریان ثانویه، رسوبات را ازجلوی دهانه آبگیر دور نمایند. پره های مستغرق تاکنون بیشتر بمنظور تثبیت قوس خارجی رودخانه ها و در آبگیری از مسیرهای مستقیم رودخانه ها استفاده گردیده اند. در این تحقیق با استفاده از توصیه های طراحی پره ها در آبگیری از مسیر مستقیم، از دو ردیف پره در جلوی دهانه آبگیر واقع در موقعیت 135 درجه از قوس استفاده گردید و بر اساس نسبتهای دبی انحرافی مختلف ، میزان رسوب منحرف شده به داخل آبگیر به رسوب حمل شده از بالادست اندازه گیری گردید. نتایج نشان میدهد که پره های مستغرق در کاهش رسوب ورودی به آبگیر از راندمان بالایی برخوردار بوده و بخوبی می تواند در کنترل رسوب ورودی به آبگیرهای جانبی در قوس مورد استفاده قرار گیرد.

آبگیر جانبی ، پره های مستغرق ، قوس 118 درجه ، کنترل رسوب ، راندمان آبگیری