چهره ی جان در غزل مولانا

اگر هدف تعالیم همه ی ادیان و مکاتب عرفانی را رسیدن به سعادت معنوی بدانیم، درهمه ی آنها به گوهر حقیقی وجود او یعنی جان یا روح الهی و نیز رازها وپیچیدگی های آن توجه زیادی می شود.در شعر عرفانی واژه ی جان هم به معنی حیات بهطور کلی و هم معادل روح به کار می رود. در غزلیات شمس، جان را می توان از واژگانمحوری و پرتکرار دانست. جان در غزلیات انواع دارد؛ به عبارتی مولانا این واژه را درمفاهیمی چون روح، روان، نور، معشوق، خدا، دل، خویشتن، درون و باطن، حیات وشعور و آگاهی در هستی به کار می برد. در این جستار برآنیم تا با ارایه ی برخی از شواهدشعری و تحلیل آنها، دیدگاه مولانا را در مورد جان در غزلیات شمس کاویده، انواع ومراتب جان و تصاویر مرتبط با آن را در اندیشه ی مولانا تبیین کنیم؛ تصاویری که دراندیشه ی وی همگی از یک سو نمایانگر وحدت بوده و تعابیر مختلف و تجلیات گونه گوناز یک واحدند؛ از آن رو که همگی دلالتگر جان هستند و از سویی نمایانگر وحدت جانبا حق هستند؛ با تاکید بر این معنی که خداوند جان عالم است و در تمام ذرات کایناتحضور دارد.

Keywords:

جان , خداوند , تصاویر جان , مولانا , غزلیات شمس