رضا واعظی - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه زنجان

یکی از مهمترین ویژگی های متون منثور عرفانی استفاده از آیات قرآنی و در کنار آناحادیث است. فیه ما فیه نیز به عنوان یکی از آثار عرفانی قرن هفتم از این اصل دورنبوده است و مولانا در جای جای این اثر از احادیث استفاده کرده است. استفاده هایمولانا از احادیث در فیه ما فیه را می توان در سه حوزه کلی اقتباس، تفسیر و تاویلطبقه بندی کرد. ارقتباس از احادیث در فیه ما فیه دارای انواع و روش های مختلف استو در مواضع مختلف در جهت تایید، تاکید و گاه تتمم جمله فارسی به کار برده میشوند. تفسیرهای وی نیز بیشتر جنبه عرفانی دارند و بر اساس مبانی تصوف هستند.اما مهمترین ویژگی استفاده مولانا از احادیث تاویل آنهاست. وی در این روش به معانیپنهانی احادیث تاکید دارد و استناد بر معانی ظاهری آنها را بسنده نمی داند. بر ایناساس بررسی شیوه ها و روش های استفاده مولانا در فیه ما فیه که- با وجود تحقیقات گسترده ای که در آثار مولانا انجام گرفته- همچنان مغفول مانده است مورد توجه این مقاله است.

احادیث، فیه ما فیه، اقتباس، تفسیرتاویل