امیرحسین مسعودی راد - دانشجوی کارشناسی آموزش زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فرهنگیان، پردیس شهید رجایی ارومیه
رسول بهنام - استادیار گروه علوم انسانی دانشگاه فرهنگیان، پردیس شهید رجایی ارومیه
هوشنگ قدسی - مربی علمی گروه علوم انسانی دانشگاه فرهنگیان، پردیس شهید رجایی ارومیه

ایجاز و اطناب از مهمترین نکات موثرسازی کلام بلیغ در ادبیات عرب و عجم است.برای هر کدام از این ها، زمینه هایی در کتاب های بلاغی می توان به دست آورد که باوجود یکسان نبودن همه ی آن ها، در اغلب موارد، اشتراکات چشم گیری را می توانمشاهده کرد. هدف این مطالعه بررسی این مهم؛ یعنی موارد ایجاز و اطناب در کتابمجالس سبعه یا هفت خطابه ی مولوی و اغراض ثانویه ی آن ها بوده و به دنبال ایناست تا بیشتر معلوم نماید که آیا مولوی در کتاب هفت خطابه به ایجاز گراییده یا اطنابو چرا نتایج به دست آمده از داده ها، معلوم نمود که مولانا جلال الدین بلخی، در کتابمجالس سبعه ی خود، رویکرد اطناب را بر ایجاز ترجیح داده و به دلیل رعایت مقتضایحال و وضعیت مخاطبان خود تلاش نموده تا با این شیوه ی بلاغی بر آن ها تاثیربیشتری گذاشته و آن ها را اقناع نماید. ضمنا از موارد اطناب، کاربرد دو مورد حشو ملیحو ایضاح بعد از ابهام، بر دیگر زمینه های اطناب پیشی گرفته است.

مولوی، مجالس سبعه، هفت خطابه ، ایجاز، اطناب