ماه نظری - دانشیارگروه زبان وادبیات، واحد کرج،دانشگاه آزاد اسلامی ،کرج ،ایران

مبارزه با دشمن درون یعنی مرگ اختیاری ،بهترین طریق برای تهذیب نفس وریاضتکشی است تا دوباره به ذات مقدس اتصال یابیم و یکی از موضوعات محوری در عرفانومثنوی معنوی است . مرگ ،باجلوه های گوناگون خود،یکی از مهم ترین مسایلی استکه اغلب، فکر مردم را به خود مشغول داشته،توام با هراسی وصف نشدنی .امامحبان حق ،نقشی ازهستی مطلق می بینند که به دیگرنقش ها عشق نمی ورزند.عارفهرلحظه، تطهیر نفس می نماید ودر سبحات قدس، عاکف است این مرگ جویان نه ،بهخاطرعجزورنج ، جویای نیستی ومرگند، بلکه در خرابات، گنج جاودان می جویندوآزمودهاند که رهایی از چاه ظلمانی نفس، پایندگی است .این نیستی عین وصلست وچون پلیاست که حبیب را به حبیب می رساند پس ظاهرش مرگست ودر باطن برگست وچهرهی مرگ درنظرشان معشوقی است خوش لقا که تنگ درآغوشش می کشند ودلق جسمرا نثار می کنند تا جانی تازه ،به ارمغان بگیرند. در دیدگاه مولانا، مرگ هر کس همرنگخود اوست پیش دشمن،دشمن وپیش دوست، دوست. آنان که ازمرگ ترسانند، از خودمی ترسند و باطن شان معیوب وسیه رخسار است . در این مقاله، نگرش مولانارا، بهمقوله ی مرگ ،ستایش مرگ ،مرگ تبدیلی وتحول وتکامل بشری ازطریق مرگاختیاری،که زمینه ی پذیرش مرگ اجباری را فراهم می سازد درمثنوی معنوی وغزلیاتشمس ،مورد بررسی قرار داده ایم .

مرگ ستایی، مرگ وعرفا، غزلیات شمس ومثنوی معنوی