مولانا و توجه به ظرفیت مستمعان در فیه مافیه

ازآنجا که فیه ما فیه مجموعه ای از گفتارها و خطابه های مولاناست و در خطابه و گفتار، تناسب کلام و موضوع با حال و مقام مستمعان در افزایش اثرپذیری و قبول خاطر یافتن کلام نقشی اساسی دارد و مولانا بنا به دلایلی که در این مقاله خواهد آمد، همچون قاطبه عارفان اهل کشف و شهود، بخاطر برخی ملاحظات عرفانی و تنگناهای زبانی، همچنین رعایت حال مستمعان و با دقت در ظرفیت معرفی و عقلی آنان، مفاهیم و تجربیات عرفانی را در لفافه رمز و راز و یا با بهره گیری از تمثیل که عامه پسندتر است، بیان می کند. ما در این مقاله با اشاره ای گذرا به تنگناهای زبانی عارفانی چون مولانا در حین بیان حقایق و دقایق عرفان به مستمعان، از وقوف کامل او به اهمیت توجه گوینده و خطیب به ظرفیت مستمعان با محوریت کتاب فیه ما فیه و ذکر شواهدی عینی از آن، پرداخته ایم و در این مجال، نشان داده ایم که اصلی ترین تنگنای زبان مولانا در بیان غوامض عرفان، قلت ظرفیت عقلی و معرفتی مستمعان در مواجهه با آن حقایق و دقایق یا بهتر بگوییم اسرار عرفانی است.

Keywords:

مولانا , اسرار عرفانی , تنگنای زبان و ظرفیت مستمعان