نگاهی به بحور و اوزان عروضی اشعار فارسی غزلیات شمس

مولانا جلال الدین محمد بلخی شاعر قرن ششم، اوج غزلیات عرفانی است. نگاه های مولویو درنتیجه استعارات و تشبیهات او معمولا جدید است. اوزان غزلیات او متنوع و ظاهرا از48 وزن استفاده کرده که برخی از ابداعات خود اوست. ازآنجاکه مولانا شاعری استصاحب سبک، بسیاری از تعابیر و نگاه ها، خاص خود اوست و لذا غزلیات او از غزل هایدیگران کاملا متمایز است. یکی از مختصات مهم شعری او عبارت است از موسیقی قویشعری که نشاندهندهی سود جستن مولانا از عروض است. در این مقاله نگارنده سعیکردهاست تا 48 وزن استفاده شده در غزلیات مولانا را بررسی کرده و به صورت توصیفی-کاربردی و با استفاده از اعداد و ارقام آنها را ارایه نماید و تنها از دیدگاه بحور و اوزانشعری غزلیات را موردبررسی قرارداده است تا بهتر بتواند از یک دریچه ی تخصصی نتایجتحقیقات خود را مستند نماید و شاکلهای منسجم از جایگاه اوزان عروضی غزلیات شمسارایه نماید. در انتها نتایج مقاله به صورت جداولی تنظیم گردیده است که بحور و زحافاتمورداستفاده را از دیدگاه های مختلفی نظیر سالم یا غیرسالم بودن، متفق الارکان یامختلف الارکان، مسدس یا مثمن بودن، تعداد غزلیات و ابتکاری یا معمول بودن آن تفکیکنموده ایم.

Keywords:

سبک شناسی , سطح آوایی و موسیقیایی , مولانا , غزلیات شمس , بحور و اوزان عروضی