بررسی تعدادی از شاخص های ناپایداری همزمان با رخداد بارش های تندری شدید (مطالعه موردی: ایستگاه سینوپتیک فرودگاه مهرآباد تهران)

با کمک شاخص های فیزیکی جو که به شاخص های ناپایداری معروف هستند می توان مناطق ناپایدار جو را تعیین نمود. این شاخص ها با کمک داده های رادیوسوند و نمودار های skew T محاسبه می شوند. در این پژوهش 10 مورد بارش تندری شدید(بیشتر از 15 میلیمتر) مربوط به ایستگاه هواشناسی تهران( ایستگاه فرودگاه مهرآباد) در یک دوره آمای 11 ساله(2010 2000 ) استفاده شده است. شاخص های مورد استفاده در این مطالعه شامل LCL، K، SI و شاخص های واقع در گراف اسکیوتی از قبیل آب قابل بارش و سطح یخبندان می باشد. نتایج این پژوهش نشان می دهد در روزهای مطالعاتی نمونه مقدار شاخص SI بین حداقل 0.97 تا حداکثر 7.76 درجه سانتی گراد بوده و مقدار شاخص K بین حداقل 17.8 و حداکثر 33.2 درجه سانتی گراد بوده است. کمترین مقدار شاخص SI در روزهای مطالعاتی نمونه مربوط به 10 آوریل 2010 بوده که مقدار آن 0.97 - درجه سلسیوس بوده است؛ مقدار منفی این شاخص از شرایط مناسب ناپایداری در این روز حکایت دارد همچنین مقدار شاخص K در این روز 33.2 درجه سانتی گراد بوده که نشان دهنده رطوبت کافی در دسترس برای وقوع عمل تراکم و ایجاد بارش شدید بوده است. مقدار پایین شاخص SI و مقدار بالای شاخص K نشان دهنده ناپایداری شدید در این روز است. در این روز مقدار شاخص LCL در 752 میلی باری واقع شده که نشان دهنده این است که عمل تراکم رطوبت در ارتفاع نسبتا پایینی انجام گرفته و باعث شده انرژی زیادی را آزاد و به صعود هوا کمک کند و ناپایداری را شدت بخشد. در نهایت می توان گفت که هرچه سطح یخبندان در ارتفاع بالاتر و سطح LCL و CCL در ارتفاع پایین تری تشکیل شود و چینش قایم باد از سطح زمین تا لایه های فوقانی جو وجود داشته باشد، احتمال رخداد بارش های تندری شدید افزایش می یابد.

Keywords:

بارش های تندری , شاخص های ناپایداری , ایستگاه هواشناسی تهران , نمودار اسکیوتی