سعیدرضا عرب - دانشجوی کارشناسی ارشد هواشناسی کشاورزی ، کارشناس اداره کل هواشناسی استان مرکزی
یدالله یعقوبی - کارشناس هواشناسی همدیدی اداره کل هواشناسی استان مرکزی
غلامرضا مرادی - رییس گروه پیش بینی هواشناسی اداره کل هواشناسی استان مرکزی
محمدرضا احمدی - کارشناس پیش بینی هواشناسی اداره کل هواشناسی استان مرکزی

عناصر اقلیمی و تاثیرات آنها بر رشد گیاه بسیار پیچیده تر از آن است که به نظر می آیند ، ولی آشنایی و تحقیق در مورد پارامتر های اقلیمی می تواند در کاشت یا عدم کاشت، تعیین نوع رقم ،زمان شروع کاشت و طول دوره داشت و برداشت و شرایط انجام امور مراحل مذکور جهت بهره وری بیشتر از محصول را فراهم نماید. در این تحقیق پس از مطالعات منابع مختلف ، نیازها و محدودیتهای اقلیمی گندم (خاص درجه حرارت) مورد بررسی واقع شد و آستانه های تحمل و مورد نیاز دمایی این گیاه تهیه گردید.سپس آمار اقلیمی ایستگاه هواشناسی ساوه، از هواشناسی استان مرکزی در دوره های آماری متفاوت اخذ و وقوع آستانه های دمایی حداقل صفر درجه سانتیگراد و کمتر ، دمای حداقل 4 درجه سانتیگراد و بیشتر ، بازه دمایی 20-14 درجه سانتیگراد،دمای میانگین کمتر از 3 درجه سانتیگراد مورد بررسی قرار گرفت. سپس جدول توزیع فراوانی تهیه و درصد احتمال وقوع آستانه های دمایی در ماههای مختلف محاسبه گردید. جهت دقت بیشتر درصد احتمال وقوع هر ماه به صورت دهه جداگانه محاسبه گردید ودر نهایت با دقتبه تمامی تحقیقات انجام شده و جلوگیری در کاهش طول دوره رشد ،زمان مناسب جهت شروع کشت در ساوه، در یک ماه خاص (آبان) ماه مشخص گردید. پس از تعیین ماه شروع کشت با دقت به درصد وقوع آستانه و بازه های دمایی مورد مطالعه در روزهای آن دهه دقت نموده و شروع مناسب کاشت به صورت روز نیز مشخص گردید.سپس با استفاده از مدل ریز مقیاس نمایی برای 30 سال اینده از سال 2015 میلادی لغایت 2045)1394تا 1424 (بر اساس NADPH3و IPCM3و NCCCSM بر اساس سه سناریوی A2 ، B1و A1Bداده های حداقل و حداکثر دما شبیهسازی شده و تغییرات دما و دماهای موثر در جوانه زنی و پنجه زنی مورد بررسی قرار گرفت و تاریخ کشت در 30 سال آینده مشخص گردید.نتایج تحقیقات نشان می دهد که شروع مناسب کشت گندم پاییزه در ساوه نیمه اول آبان ماه می باشد و با توجه به روند افزایش دما به میزان 6/0 تا 8/0 درجه سانتی گراد در سی سال آینده و تاثیر این افزایش دما در زمان و میزان وقوع بازه های دمایی موثر در دوره های رشد و میزان GDD ، شروع مناسب کشت گندم در 30 سال آینده بین 7 تا 10 روز تغییر می کند.

عناصر اقلیمی،آستانه دمایی ،واحد حرارتی،مدل WG-LARSE