تحلیل رابطه میزان تولید و عملکرد گندم دیم و پدیده خشکسالی با پدیده ENSO در استان فارس

اقلیم خشک و نیمه خشک که کشور ما نیز در گروه آنها قرار دارد، به دلیل ساختار اکولوژیکی خاص خود بیش از سایر اقلیم ها نسبت به تغییرات محیطی حساس بوده و آسیب پذیری بیشتری دارند. تحقیقات مختلفی که در خصوص تاثیرات الگوی جوی- اقیانوسی انسو بر بارش ایران صورت گرفته، در کل همبستگی و ارتباط از دور موجود بین افزایش بارش در سال های وقوع النینو و کاهش بارش و خشکسالی در سال های توام با لانینا را تایید می کند. و از آنجا که تولید محصول دیم، اساسا بر ویژگی های آب و هوایی متکی می باشد، در بروز تغییرات اقلیمی این سیستم ها را به مراتب بیش تر از سیستم های تولید آبی متاثر خواهد ساخت . برای انجام این پژوهش اطلاعات مربوط به میزان تولید و عملکرد گندم دیم طی سال های زراعی(63-1362 تا 92-1391 (در یک دوره ی آماری 30 ساله، داده هواشناسی بارش طی یک دوره 30 ساله(139-1362 (در مقیاس زمانی سالانه برای 25 ایستگاه سینوپتیک ، و نیز داده های مربوط به سه شاخص الگوی پیوند از دور انسو(ENSO( که عبارتند از: شاخص چند متغیره انسو(MEI(و شاخص نوسان جنوبی(SOI(ازسایت هواشناسی نوآ (NOAA( در طی یک دوره 30 ساله(1391-1362(تهیه گردید.بررسی تغییرات همزمان شاخص خشکسالی SPI 4 وشاخص چند متغیره انسو(MEI (نشان می دهد که دو شاخص با ضریب همبستگی 426/0 در سطح اطمینان 05/0دارای همبستگی مثبت قوی و معنادار می باشد. بررسی تغییرات همزمان شاخص خشکسالی SPI و شاخص نوسان جنوبی(SOI (نشان می دهد که دو شاخص با ضریب همبستگی 439/0 -در سطح اطمینان 01/0 دارای رابطه معکوس خیلی قوی و معنادار می باشد.بررسی تغییرات همزمان شاخص خشکسالیSPI با تولید و عملکرد گندم دیم استان فارس نشان می دهد که بین تولید گندم دیم و شاخص SPI با ضریب همبستگی 399/0 در سطح اطمینان 05/0 رابطه مثبت قوی و معنادار وجود دارد.

Keywords:

گندم دیم , پدیده انسو , خشکسالی , استان فارس