برنامه ریزی کاهش خطر ناشی از طغیان رودخانه ها در شهرها نمونه موردی؛ منطقه خرمشهر و آبادان

باتوجه به تغییرات آب و هوایی در سطح کره زمین و موقعیت جغرافیایی ایران، تغییرات اقلیمی درغالب خشکسالی و سیل گریبانگیر مناطق زیادی ازایران شده. به بیان دیگر، باوجود کم بودن میزان بارندگی در بسیاری ازمناطق کشور، اغلب 06 % بارندگی سالانه در یکشبانهروز رخ میدهد. استانخوزستان، همواره به عنوان یکی ازاصلیترین مناطق استراتژیک کشور، در مرز جنوبی کشور مطرح بوده. این استان با دارا بودن شرایط خاص طبیعی و داشتن خاک حاصلخیز و رودهای فراوان ازجمله کارون، کرخه و دز، سبب بهوجود آمدن موقعیت منحصربه فرد این منطقه شده است. این شرایط،باوجود همه نکات مثبت، میتواند در صورت برنامهریزی نادرست، تبدیل به تهدیداتی از سوانح طبیعی و انسانساخت، گردد. مقاله حاضر بادر نظرگرفتن موقعیت استراتژیک دوشهر آبادان و خرمشهر و وجود رودخانه کارون بین این دو شهر و تاریخچه طغیان این رودخانه درفصول مختلف براثر بارندگیهای ناگهانی در مناطق بالاتر، به بررسی میزان آسیب پذیری مناطق مختلف آنها میپردازد. این پژوهش باتوجه به مشاهدات و بهکارگیری روشهای ، کیفی از نوع توصیفی تحلیلی تهیه شده است، و همچنین باتولید نقشههای پهنهبندی خطر، علل زمینه آ سیبپذیری و نقشه بحران -منطقه در نرمافزار جی آی اس و دادهها ازطریق مطالعه اسناد، کتب، رسالات و مقالات گردآوری شدهاند. اینپژوهشبراساس سناریوطغیان رودخانه کارون وبهمنشیر، سیاستگذاریهاوبرنامهریزیها واقدامات درزمینه تخصیص کاربری اراضی حاشیه رودخانهها،پیشبینی واجرای تمهیداتی برای ایمنی کانونهای شهری وتاسیسات ومستحدثات موجود، متکی برنقشه های خطرو متناسب باخطرات وخسارات ناشی از طغیانهای احتمالی، سیاست گذاری شده است. بنابراین ارزیابی خطرنسبی سیل درمطالعات منابع آبی رامیتوان یکی ازنخستین گامها به منظوربرنامهریزی آتی منطقهای جهت تخصیص کاربریاراضی و همچنین کاهشخطرسیل ناشی ازطغیان رودخانهها، تلقی نمود.

Keywords:

برنامه ریزی , کاهش خطر , طغیان رودخانه , آبادان و خرمشهر , تغییراقلیم