عبدالغفور جهاندیده - عضو هیات علمی دانشگاه دریانوردی وعلوم دریای چابهار
طارق عزیز دشتی - دانشجوی کارشناسی ارشد زبان وادبیات فارسی

ادب غنایی که از آغاز شکل گیری شعر فارسی، از ارکان آن بوده، با طی کردن راهی به اندازه دو قرن به تکامل رسیده و در این مسیر با آن برخوردهای متفاوتی شده و در عین حال به اشکال گوناگون نیز مطرح شده است. همراه با این سیر ادب غنایی، نگرش ها در دوره های شعری به معشوق متفاوت بوده است؛ در دوره ای معشوق زمینی دارای ارج و قرب بسزایی بوده و در دوره ای دیگر معشوق آسمانی مورد توجه. اما سیما و اوصاف آن تقریبا یکسان بوده است. در این جستار سعی بر آن است تا اوصاف و سیمای این موجود زیبا و به آیین شعر غنایی ایران در شعر عماد خراسانی بررسی گردد و جنبههای زیباییشناسی شعر او در توصیف معشوق تحلیل شود. عماد خراسانی از جمله بزرگترین غزلسرایان معاصر است که رویکردی سنتی به شعر دارد و شهرت او به سبب غزلسرایی است. در این پژوهش جلوه های معشوق چه باطنی و چه ظاهری در دیوان عماد بررسی شد ها در پایان مشخص شد که عماد بیشتر به معشوقی زمینی توجه دارد و گاهی معشوق شعر او رنگ عرفانی به خود می گیرد که به تاثیرپذیری از قدماست.توصیفات او از معشوق بیشتر ظاهری است و بعضی توصیفات او جدید و بدیع اند.در توصیف های عماد، محور و تکیه اصلی زیبایی های ظاهری معشوق بر تخیل و آفرینش صورتهای خیالی است.

غزل عماد خراسانی، سیمای ظاهری معشوق، سیمای باطنی معشوق