منیره نصری

زنان به عنوان نیمی از پیکره جامعه انسانی و نقشهای متنوع آنان در پهنه زندگی از دیرباز مورد توجه ادبا و شعرا و روشنفکران جامعه ایرانی بوده اند و افراد بسیاری با در نظر گرفتن جنبههای گوناگون در این باب قلم زده و شعر سرودهاند. اما به دلایلی از جمله فضای حاکم مردسالارانه جامعه ایرانی، نقش مثبت و فعال آنان در شعر و ادبیات، کمرنگتر از نقش منفی و منفعل آنان میباشد. به ویژه ما در متون کلاسیک ادبی همچون کلیله و دمنه و مرزباننامه شاهد جایگاه مناسبی برای زنان نیستیم و آنچهاز زنان به تصویر کشیده میشود، تصویر زنان خاین به همسر است و نویسندگان متون قدیمی فارسی نقشی مثبت و حضور فعالی را برای زنان متصور نشدهاند. اما تحولات سیاسی، اجتماعی و ادبی ایران در آستانه قرن بیستم و آشنایی با تفکرات فمنیستی، باعث شد ماهیت زن ایرانی مورد توجه محافل اجتماعی قرار گیرد. بنابراین به تبع دگرگونیها و دگردیسیهای جامعه، تغییر نگرش نسبی شاعران(هر چند اندک و محدود) به زن مطرح شد و سیمای انسانیتری از او در شعر و داستان معاصر ایران به تصویرکشیدهشد. از اینرو نوشتار حاضر بر آن است تا با بررسی توصیفی- تحلیلی آثار داستانی علیاشرف درویشیان، بازتاب نقش و سیمای زنان را نشان دهد. بررسیها نشان میدهد که مباحثی همچون؛ زنان گرفتار در چنبره دنیای جهل و خرافات، زنان مظلوم که عمدتا مورد خشونت فیزیکی مردان قرار میگیرند، زنان صبور در برابر مشکلات و نقش مادری زنان از جمله مفاهیم نزدیک به پژوهش حاضر است که درویشیان در آثار داستانی از این ولایت، آبشوران، همراه آهنگهای بابام، فصل نان، از ندارد تا دارا بازتابدادهاست

داستان، ریالیسم، زن، علی اشرف درویشیان