مجتبی قره محمودلو - عضو هیئت علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
ابوالفضل طهماسبی
مجتبی محمدی

به منظور قابلیت استفاده آب چاه نیمه ها در مصارف شرب، کشاورزی، صنعت و دام از نتایج آنالیز شیمیایی آنها در سال 1386 استفاده شده است. در مرحله نخست وضعیت کلی هیدروشیمیایی چاه نیمه با استفاده از نمودار مثلثی بررسی گردید. براین اساس تیپ غالب آب Na-SO4 می باشد. سپس با استفاده از استانداردهای آب شرب، نمودار شولر و پارامترهای نظیر سختی و TDS کیفیت آب چاه نیمه‌ها به لحاظ شرب بررسی شد. معیارهای لازم جهت ارزیابی کیفی آب کشاورزی با استفاده از کد کامپیوتری AqQa محاسبه گردید. در تمامی فصول سال خطر شوری آب در رده زیاد می باشد. براساس محل نمونه ها در نمودار ویلکوکس ردههای آب شامل C2S1و C3S1 می باشد که بترتیب رده اول کمی شور و برای کشاورزی تقریبا مناسب تا شور و برای کشاورزی با اعمال تمهیدات لازم مناسب می باشند. باتوجه به نمایه های اشباع محاسبه شده توسط کد کامپیوتری PHREEQC 2.6، بالابودن نمایه اشباع کانیهای کربناته بخصوص کلسیت باعث رسوب کربنات کلسیم و کاهش نفوذ پذیری خاک می شود. در برخی از نمونه ها نسبت Ca/Mg کمتر از 1 می‌باشد که این امر باعث پراکنش خاک و کاهش تدریجی ثمره گیاه می‌گردد. باتوجه‌ به‌ طبقه بندی‌ پلاتینکف‌ و مقادیر سختی‌ کل‌(TH) تمام‌ نمونه‌های‌ آب‌ از نظر استفاده‌ در مصارف‌ صنعتی‌ در رده III قرار می‌گیرند که احتیاج‌ به ‌تصفیه‌ کامل‌ دارند. همچنین براساس ضریب اشباعیت لانژلیه تقریبا تمامی نمونه دارای Is بزرگتر از صفر می باشند و استفاده آنها باعث رسوبگذاری در لوله ها و دیگهای بخار می شود. باتوجه به استانداردهای کیفی پیشنهادی برای آب شرب دام، مصرف آب چاه نیمه ‌ها برای انواع دام(گوسفند، گاو شیری، گاو گوشتی و اسب) مناسب می‌باشد.

چاه نیمه‌های زابل، تیپ آب، شرب، کشاورزی،صنعت، دام