انعطاف پذیری احکام ملاکی بر جامعیت قرآن

سادگی و انعطاف پذیری به عنوان خصوصیتی برای احکام شرعی, ویژگی است که به نحوی واضح و مبین برای جامعیت قرآن مهر تایید می زند. پژوهش در این حوزه نیاز به اصلاح نگرش به گستره شرع به عنوان مجموعه احکام و قوانین تعیین کننده تکلیف بشر در حوزه دنیا در راستای تحقق آخرتی پایدار, دین به عنوان برنامه ای جامع که خضوع و انقیاد در برابر آن انسان را به عنوان عضوی از خلقت در تعاملی هماهنگ و موثر منطبق با حق و منجر به احراز جایگاه خلیفه اللهی در زمین قرار می دهد و قرآن به عنوان متن مکتوب دین دارد. در واقع فهم جایگاه انعطاف پذیری احکام به عنوان شاخصه ای بر اثبات جامعیت قرآن زمانی رخ می دهد که مبانی, اصول و تعاریف ما از شرع, دین و قرآن مورد بازنگری قرار گیرد و تعاریف این واژگان حدود و صغور اساسی خود را بازیابد؛ چه اگر جز این باشد, سخن گفتن از این مقوله با آنچه تاکنون در این حوزه مورد بحث و بررسی قرار گرفته است چندان تفاوتی نخواهد داشت و منشا اثر نخواهد بود. باید گفت با اثبات انعطاف پذیری احکام به عنوان مبنایی بر جامعیت قرآن رویکرد حداکثری به جامعیت قرآن اثبات می شود یا حداقل به از حوزه مبنا بودن بر رویکرد حداقلی به جامعیت قرآن خارج می شود. باید دانست که در شرایط کنونی که در زمان استقرار حاکمیت اسلامی – گرچه در زمان غیبت معصوم- هستیم اگر به حداقلی بودن این دیدگاه اعتقاد داشته باشیم, در حقیقت در معنای اعتقاد به جدایی دین از سیاست و در نتیجه پذیرش تکثرگرایی دینی است.

Keywords:

جامعیت , احکام , انعطاف پذیری , عسر , حرج , احکام حکومتی , احکام ثانویه