محمود ضعیفی
رضا علی پور

وقتی که از درخت صحبت به میان می آید به واژه هایی همچون درخت زندگی، درخت بیداری، درخت معرفت، درخت کیهانی، درخت واژگون و... برمی خوریم. آشنایی بشر با درخت به داستان پیدایش برمی گردد؛ جایی که سخن از درخت ممنوعه و میوه ممنوعه است. منظورمان همان درختی است که در باغ عدن وجود داشت. درخت ها از دیر زمان در نزد فرهنگ های متفاوت گرامی بوده اند . انسان بدوی اعصارکهن گمان می کرده است که درختان نیز مانند جانوران و مردم دارای روان اند. از دورترین ایام، تصویر مثالی درخت به مثابه آیینه تمام نمای انسان و ژرف ترین خواسته های اوست بنابراین درخت در بستر اساطیر، دین ها، هنرها و ادبیات تمدنهای گوناگون شکل گرفت. در گذشته در اندیشه ایرانی تجلی مردم از درخت همواره از احترام و علاقه خاصی برخودار بوده است تا حدی که بر روی سفال های به دست آمده از شوش و تخت جمشید، نقش تک درخت ها دیده می شود. نقوش سنگی برجسته درختان سرو و کاج و نخل، بر روی دیوارهای تخت جمشید نیز نمایانگر فراوانی این نوع درختان در باغ های آن دوره بوده است و ایرانیان برای این درختان احترامی ویژه قایل بودند. باغ ایرانی هم با طراحی منظم درختان تجلی طبیعت را بازآفرینی می کند. هیچ چیز بی موردی در معماری باغ ایرانی وجود نداشته و جلوه ای از زیبایی و کمال را در پی داشت. در مقاله حاظر در سدد هستیم تا موقعیت قرارگیری هر درخت در باغ ها را از نظر زیبایی شناسی و نحوه کاشت و مفهوم زیبایی شناسی درختان در باغ های ایرانی را بررسی کنیم. در باغ های ایرانی به نظر می رسد که موقعیت قرارگیری هر درخت در باغ دارای حکمت منحصر به فردی بوده و نحوه کاشت درختان در باغ ها دارای دستورالعمل و هندسه ویژه ای می باشد. سوال اصلی مطرح شده در این تحقیق به این صورت می باشد که آیا موقعیت قرارگیری هر درخت در باغ ها دارای زیبایی شناسی و حکمت به خصوصی می باشد

باغ ایرانی، زیباشناسی، حکمت، درخت، نماد، هندسه