سید محمدمهدی غلامی بیدک
محمود براتی

وحشی بافقی شاعر برجسته ی قرن دهم هجری در عصر صفویه است. او به عنوان شاعری برخاسته از توده ی مردم، در قبال جامعه و مردم، متعهد بود و نسبت به اوضاع اجتماعی، فرهنگی، اعتقادات و باورهای مردم بی تفاوت نبود و در اشعار خود به بیان واقعیات جامعه ی عصر خویش پرادخته است. وحشی بنابر اندیشه ها، دانسته ها، خواسته ها و اعتقادات خود، مفاهیم بسیاری از زندگی مردمان روزگار خویش را در اشعار خود منعکس کرده است. یکی از این مفاهیم، بازتاب زبان و فرهنگ و باورهای عامه در شعر او است. زبان و شعر وحشی ساده، روان و بی تکلف است که با زبان و اصطلاحات و ترکیبات عامیانه در می آمیزد و به زبان محاوره و تخاطب نزدیک می شود. وحشی بافقی با استفاده از عناصر فرهنگ عامه از قبیل؛ زبان و ادبیات عامیانه، باورهای عامیانه، باورهای نجومی، پزشکی و مزاج ها، اعتقادات، سنت ها و رسوم، خرافات و. . . دست به آفرینش تصاویر و مضامین شاعرانه زده است که با این کار بزرگ، هم شعر خود را مردمی تر کرده و هم در راه تاثیر گذاری و ماندگاری آثار خود، بهره های فراوانی برده است؛ به گونه ای که فاصله ی بین خود و توده ی مردم را بسیار کم کرده است. در مقاله ی حاضر به بازتاب این فرهنگ و باورها پرادخته شده است.

ادبیات و زبان عامه، باورها و فرهنگ عامیانه، شعر عصر صفوی، وحشی بافقی