رضا رامهرمزی
رضا علی پور

می توان حکمت را همان معرفت و شناخت بشری از هستی ها دانست. در بینشی برترم حکمت شناخت خداوند حع متعال یا وجود یا موجودات این جهان استم و کمالی روحی و فکری از معرفت به حقایع موجودات بدست می آورد. هنر فطری و دینی از زمان پیداش به دنبال محیطی است که پیروان خود را در آنجا گرد هم آورد.انسان که موجودی است فطری برای ارتباط با آفریننده خود نیازمند مکانی است که دارای ویژگی های آسمانی و معنوی که تجربه عروج روح و اتصال آن به هستی لایزال را ممکن سازد. از میان ادیان الهی دین اسلام بیشترین اهمیت را برای جنبه اجتماعی عبادت قایل بود است، مکانی که این امکان را برای این امر خطیر فراهم آورد از اهمیت بسزایی برخوردار است. بنابراین مساجد جایگاه والایی دارند، مسجد قلب طپنده شهرهای اسلامی است و مهمترین و بهترین مکانها برای مساجد فراهم شود. دین اسلامی با ورود به ایران روح اسلامی را در کالبد بنای ایرانی دمید. این حقیقتی است که تازه متولد شد با وورد به ایران جایگاه روح بناها و زشتی (آتشکده ها و معابد زرتشتی) را گرفت. یعنی روح اسلامی در ظرف ایرانی جاری گردید. بسیاری از مساجد که بر روی آتشکده ها و معابد بنا نشد بودند همان کالبد ایرانی خود را با روح اسلامی حفظ نمودند بنابراین هویت ایرانی درقالب مساجد بازنمایی کرد. این مقاله در پی آن است تا با رویکرد تحلیلی- توصیفی به بررسی معنایی حکمت در لغت و کنکاش حکمت اسلامی و نمود آن در هنر و معماری مساجد پردازد و ارتباط معنایی و محتوایی آنان در خصوص ماهیت تعریف حکمت اسلامی را از منظر مبانی و مفاهیم قابل بیان در معماری با روش استنتاجی، استخراج نماید. برای کشف این حکمت ابتدا به بررسی مفاهیم هنر مقدس باید پرداخت. و در پایان به ارتباط میان معماری و حکمت هنر اسلامی پرداخته خواهد شد.

دین اسلام، حکمت، مسجد، هنر، معماری