محمدرضا مهربانی گلزار - عضو هیات علمی گروه معماری منظر، دانشگاهبین المللی امام خمینی، قزوین

پراکندگی آثار بر جای مانده در دشت پاسارگاد، شناسایی و درک این مجموعه را به عنوان اولین پایتخت هخامنشیان دشوار می کند. یافته های باستان شناسی عمدتا بر اجزاء و بناها متمرکز بوده و ساختاری کلی ارایه نمی دهند.تحقیق حاضر در گام نخست با بررسی اسناد تاریخی در کنار یافته های اخیر باستان شناسی سعی در اثبات وجود باغ به عنوان عامل پیونددهنده در محوطه پاسارگاد دارد. در گام دوم با تحلیل عناصر برجامانده مبتنی بر برخی سنت های منظره پردازی ایرانی همچون وجود محور اصلی و تقارن درصدد یافتن هندسه باغ و الگوی حاکم برآن برآمده است.نتایج این بررسی نشان می دهد که کلیه بناهای دشت پاسارگاد در یک ساختار منظم فضایی احداث شده اند و باغی وسیع بر کلیه عناصر احاطه داشته است باغ شاهی تنها بخش کوچکی از این مجموعه وسیع بوده و در واقع به نظر می رسد که نخستین مرکز حکومتی-آیینی هخامنشیان یک باغشهر با ساختاری منظم و یکپارچه بوده است.

پاسارگاد، باغ شاهی، باغشهر، باغ ایرانی، دوره هخامنشی