بهزاد مسعودی اصل - پژوهشگر دکتری معماری،پژوهشکده نظر
احمدعلی فرزین - دکتری معماری، دانشگاه تهران.
ناصر براتی - دکتری شهرسازی، دانشگاهبین المللی امام خمینی قزوین

آثار و بناهای یادمانی در ارتباط با جنگ و شهادت در دهه های اخیر به انواع مختلف در منظر شهرهای ایران تاثیرگذار بوده است. اگرچه ایجاد بناهای یادمانی در ایران سابقه ای طولانی و پیشین های غنی دارد، اما تنوع رویکردها و الگوهای ایجاد چنین مناظری در دوران مدرن و تلاش هایی که برای ایجاد نوآوری در این طرح ها صورت گرفته، به تولید آثار مختلفی انجامیده که در بسیاری موارد پاسخگوی نیازها نبوده اند. در این مقاله تلاش شده است با بررسی تلاش ها و برنامه های بنیاد شهید و امور ایثارگران الگوها و رویکردهایی که از موفقیت بیشتری در ابعاد مختلف کارکردی، هویتی و زیبا شناسانه طرح برخوردار هستند، شناسایی شوند. بدین منظور پس از مطالعه نمونه های مختلف با روشتحقیق توصیفی-تحلیلی و با استفاده از مطالعات اسنادی و شناخت شیوه های طراحی آثار یادمانی، این شیوه ها بر اساس معیارهای عام طراحی، اهداف طرح و ویژگی های بناهای یادمانی و با نظرسنجی از متخصصین حوزه های مربوطه تحلیل و ارزیابی شدند.بررسی این نتایج، نکات قاب لتوجهی را در ارتباط با رویکردها و میزان موفقیت تلاش ها در ایجاد مناظر یادمانی شهری نمایان ساخته و نشان می دهد که مولفه های مخاطب محوری، خاطره انگیزی و ارتباط با فعالیت های روزمره، از مهمترین عوامل موفقیت طرح هاست

منظر یادمانی، یادمان شهدا، گلزار شهدا، بنیاد شهید