علی راد - دانشیار دانشگاه تهران - پردیس فارابی
مسعود حسن زاده - دانشجوی دکتری دانشگاه قرآن و حدیث

یکی از شیوه های تفسیری اهل بیت، تفسیر درون متنی یا همان تفسیر قرآن با قرآن است. این شیوه که براساس تعامل و گفتگوی میان آیات صورت می پذیرد، در میزان قابل توجهی از روایات تفسیری اهل بیت منعکس شده است. بررسی این روایات، می تواند ضمن استخراج روش های اهل بیت، امکان بکارگیری آن ها را در سرتاسر قرآن فراهم نموده و دانش تفسیر را از جهت روش شناختی گامی به جلو پیش برد. بر این اساس برآنیم تا با استفاده از میراث برجای مانده از تفسیرپژوهان اسلامی و یافته های زبان شناسان به بررسی روش شناختی روایات حکایتگر تفسیر قرآن با قرآن بپردازیم. برخی روش های شاخص اهل بیت در این روایات عبارت اند است: توجه به روابط هم نشینی، توجه به آیات نظیر، تشکیل قیاس فرضی، توجه به میزان گستره معنایی واژگان یا عبارات، تفسیر بینامتنی، توجه به اطلاعات دایره المعارفی گسترده و ارایه اطلاعات تاریخی نزولی آیات در راستای تعامل آن ها.

تفسیر قرآن با قرآن در روایات، روابط ھمنشینی، قیاس فرضی، گستره معنایی، تفسیر تاریخی، اطلاعات دایره المعارفی و تفسیر بینامتنی