ابراهیم فتائی - عضو هیئت گروه مهندسی محیط زیست دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل
قاسم هژبر پور - مدرس دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل

توسعه فعالیت های انسانی در طبیعت موجب بر هم زدن نظم و اختلال در آن می گردد، بطوریکه امروزه مسائل زیست محیطی شرایط حادتری پیدا کرده است. خشکسالی یک رویداد اقلیمی است که ویژگی های آن را مدت، استمرار، شدت و وسعت منطقه تحت تاثیر تشکیل می دهد. در دهه های اخیر در بین حوادث طبیعی که جمعیت های انسانی را نتاثر نموده اند، تعداد و فراوانی پدیده خشکسالی از نظر درجه شدت، طول مدت و مجموعه فضای تحت پوشش، تلفات جانی و خسارات اقتصادی و اثرات اجتماعی در دراز مدت در جامعه بیشتر از سایر بلایای طبیعی شوده است. لذا به لحاظ اهمیت موضوع، مقاله حاضر پدیده خشکسالی در شهرستان مشکین شهر از شهرهای استان اردبیل واقع در بخش شمالغربی ایران را مورد بررسی و تحلیل قرار داده است. با توجه به ع=فعالیت های عمده کشاورزی بویژه باغداری و دامپروری که این شهرستان دارد، هر از گاهی خسارات عمده ای از جانب پدیده های اقلیمی متحمل می گردد. در این تحقیق به منظور بررسی وضعیت خشکسالی و تر سالی شهرستان مشکین شهر از نمایه های توزیع نمره بارش استاندارد و نمایه درصد از بارش میانگین استفاده شده است. بررسی نتایج حاصله نشان داد که شدید ترین خشکسالی مربوط به سال 1379 با نمره استاندارد 1/3 می باشد. از نکات قابل توجه وقوع 4 سال خشکسالی ممتد می باشد، بطوری که از سال 1379 شروع و تا 1382 خشکسالی با درجه های متفاوت به وقوع پیوسته است. همچنین با بررسی بیش از 120 نقشه همدیدی سطح زمین و 500 هکتوپاسکالی مشخص گردید که الگوی فشاری و سامانه های جوی در وقوع خشکسالی ها و ترسالی ها کاملا در ارتباط می باشد. بنابراین در راستای کاهش و جلوگیری از خسارات خشکسالی و همچنین مقابله با احتمال وقوع بحران های زیست محیطی حاصله، نیاز به برنامه ریزی های دقیقتری می باشد.

خشکسالی،نقشه های همدیدی،نمایه های SPI،PNPI،الگوهای فشاری،مشکین شهر