شیوا زارع - دانش آموخته کارشناسی ارشد ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه شیراز و کارشناس مطالعات اجتماعی شرکت مهندسین مشاور آسماری
داریوش حیاتی - دانشیار بخش ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه شیراز.

با در نظر گرفتن چال شهای موجود در خصوص پایین بودن راندمان مصرف آب در بخش کشاورزی، توجه به جایگاه و نقش مشارکت مردم به منظور بهبود کارآیی و اثربخشی آبیاری در کنار استفاده از رو شها و ابزار مناسب، امری ضروری است. بر این اساس، رهیافت هایی همچون مدیریت مشارکتی آبیاری مطرح شده و بهکار گرفته شده است. در این پژوهش، تجربیات شرکت سهامی آبیاری و کشاورزی مجن در شهرستان شاهرود به عنوان نمونه ای موفق در نیم قرن مدیریت شبکه آبیاری، مورد مطالعه قرار گرفته و تا حد امکان با کمک رو شهای کیفی و یک تحلیل ،SWOTاثرات اجتماعی، اقتصادی و زیس تمحیطی اقدامات شرکت مذکور، مورد تحلیل قرار گرفته است. از جمله مهم ترین اثرات اجتماعی فعالی تهای این شرکت، برقرارشدن عدالت در توزیع آب، قانونمند شدن نحو هی توزیع آب، به حداقل رسیدن تخلفات و سرقت آب،کاهش میزان درگیری و نزاع بر سرآب، افزایش اعتماد به شرکت و کاهش میزان مهاجرت اهالی بوده است. اثرات اقتصادی عمده نیز عبارت بودند از: بهر هوری دراستفاده از آب، بهبود معیشت مردم، توسعه با غها، افزایش فعالی تهای جانبی علاوه بر زراعت و باغداریدر منطقه و اشتغال زایی در شهر. در خصوص اثرات زیس تمحیطینیز برای مهار سیلا بها به کاشتن درخت و درختچه در حاشیه رودخانه مبادرت شده و همچنین با ساخت کانا لها، سیل تا حدود زیادی مهار شده است. اجرای کانا لهای سنگی سیمانی و توزیع بهینه آب سبب کاهش سیلا بهای منطقه و کاهش خسارت بهگون ههای گیاهی طبیعی، جنگ لها و مراتع شده است.

مدیریت، مشارکت، اجتماعی، مجن