محمد شریفی - کارشناس ارشد چینه شناسی و فسیل شناسی، گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه تهران، تهران، ایران
ابراهیم قاسمی نژاد - استاد گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه تهران، تهران، ایران
مریم اختری - کارشناس ارشد چینه شناسی و فسیل شناسی، مدیریت اکتشاف نفت، شرکت ملی نفت ایران، تهران، ایران

سازند سرچشمه یکی از سازندهای شیلی زمان کرتاسه پیشین در حوضه رسوبی کپه داغ است که در چاه توس 1 بر روی سازند تیرگان نهشته شده و خود توسط سازند سنگانه پوشیده شده است. سنگ شناسی این سازند عمدتا از مارن، شیل و سنگ آهک با ضخامتی در حدود 177 متر تشکیل شده است. بررسیهای پالینولوژیکی صورت گرفته بر روی سازند سرچشمه در چاه توس 1 به شناسایی 18 جنس و 31 گونه از داینوفلاژله ها انجامیده که متعلق به بخشی از پالینوزون Odontochitina operculata بوده و سن سازند را آپتین نشان می دهند. همچنین عوامل پالینولوژیکی نیز نشان از سه نوع پالینوفاسیس (II،IV و VI) مختلف دارد که به طور کلی گویای عمیق تر شدن حوضه در طول رسوب گذاری سازند می باشند. بر این اساس، در ابتدای ته نشست سازند سرچشمه، محیط کم عمق و اکسیدان به صورت یک شلف قاره-ای وجود داشته است که در طول رسوب گذاری و نزدیک شدن به انتهای سازند پیش روی دریا را نشان می دهد و به تدریج به محیط عمیق تر و کم اکسیژن (نریتیک خارجی) تبدیل می شود.

سازند سرچشمه، کپه داغ، پالینولوژی، داینوفلاژله، پالینوفاسیس