رضا خوشرفتار - استادیار گروه جغرافیا،دانشگاه زنجان
حمید اکبری - کارشناس ارشد اقلیم شناسی

خشکسالی یکی از پدیده های آبو هوایی و از جمله رخدادهای مصیبت باری است که هر ساله خسارتهای زیادی به جوامع انسانی وارد می سازد. از این رو رخداد خشکسالی در زندگی و فعالیت های گوناگون اقتصادی و اجتماعی اثرات قابل ملاحظه ای داشته و تحقیق در ابعاد کمی و کیفی آن از ضروری است. در این مطالعه داده های بارش سالانه و روزانه ایستگاه سینوپتیک همدان (2005-1951) جهت تحلیل و مدل سازی مورد استفاده قرار گرفته است. بدین منظور با استفاده از شاخص های خشکسالی (PNPI ،DR ،SPI) به تعیین کمی و نفکیک سالهای مرطوب، نرمال و خشک اقدام و در ادامه با اسفاده از زنجیره مارکوف در محیط نرم افزار Instat، احتمال وقوع بارش (prr ،prd ،(pr و وقوع طول دوره خشکی (5، 7، 9 و 14 روزه) در سطح مقادیر مختلف احتمال محاسبه گردید. نتایج این تحقیق نشان می دهد، شاخص استاندارد شده بارش توزیع بهتری از شرایط خشکسالی در سری زمانی سالانه را دارد. بر اساس نمایه های مبتنی بر بارش و زنجیره مارکوف، انتظار وقوع بارش با شرایط نرمال، خشکسالی ضعیف، ملایم و متوسط نسبت به خشکسالی شدید و حاد به مراتب بیشتر است و احتمال طول دوره خشکی کمتر از 5 روز، بیش از 0/80 است.

همدان،بارش،شاخص خشکسالی،زنجیره مارکوف