فریده احمدی - دانشجوی کارشناسی ارشد، علوم باغبانی، گرایش فیزیولوژی گیاهان دارویی، ادویه ای وعطری،دانشگاه بیرجند.
محمد حسین امینی فرد - استادیار، گروه علوم باغبانی و مرکز پژوهشی گیاهان ویژه منطقه، دانشکده کشاورزی،دانشگاه بیرجند
مهدی خیاط - استادیار، گروه علوم باغبانی و مرکز پژوهشی گیاهان ویژه منطقه، دانشکده کشاورزی،دانشگاه بیرجند
علیرضا صمدزاده - مربی، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند.

به منظور بررسی تاثیر اسید هیومیک و تراکع کاشت بر فعالیت آنتی اکسیدانی و مواد موثره زعفران Crocus sativus L آزمایشی در سا 1394 به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند اجرا شد . تیمارهای آزمایش، شامل چهار سطح اسید هیومیک صفر، 5، 10 و 15 کیلوگرم در هکتار و سه سطح تراکم کاشت 50، 75 و 100 بنه در متر مربع با سه تکرار بودند. نتایج نشان داد که تیمارهای مورد بررسی، اثر معنی داری بر فعالیت آنتی اکسیدان آنتی اکسیدانی گلبر (آنتی اکسیدان، فنول و آنتوسیانین) و مواد موثره زعفران (پیکروسین، سافرانال و کروسین) داشتند. بیشترین میزان آنتی اکسیدان 69/78 درصد در تیمار 5 کیلوگرم در هکتار اسید هیومیک و تراکم 50 بنه در متر مربع مشاهده شد، اما محتوی فنول تحت تاثیر تیمارهای آزمایش قرار نگرفت. همچنین بالاترین میزان آنتوسیانین 46/040 میلی گرم در صد گرم وزن خشک با کاربرد 10 کیلوگرم در هکتار اسید هیومیک و تراکم کاشت 75 بنه در مترمربع به دست آمد. نتایج مواد موثره زعفران نشان داد، که بیشترین عملکرد پیکروسین 40/60 درصد در تیمار 15 کیلوگرم در هکتار اسید هیومیک و تراکم کاشت 75 بنه در مترمربع بدست آمد. همچنین بالاترین مقدار سافرانال 20/17 درصد و کروسین 55/57 درصد با کاربرد 10 کیلوگرم در هکتار اسید هیومیک و کمترین آن ها در تیمار شاهد 15/70 درصد و 43/12 درصد مشاهده شد. به طور کلی، نتایج بیانگر تاثیر مثبت اسید هیومیک و تراکم کاشت بر فعالیت آنتی اکسیدان و مواد موثره زعفران بود.

کودهای آلی، عملکرد کیفی، فاصله کاشت