رضا امانی - استادیار زبان و ادبیات عربی دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، تهران

؛ تجزیه بر آحاد واژگان روشی در معنی شناسی است که واژگان یک متن را تا حد ممکن به آحاد و اجزای معنایی سازنده آن تجزیه می کند تا از کنار هم گذاشتن آنها مفهوم دقیق و کامل واژه ها به دست آید. این روش معنا یابی می تواند در فهم و توصیف تفاوت ها و مشابهت های معنایی واژه های قریب المعنی بسیار به کار آید. توجه به آحاد معنایی واژگان و تلاش برای بازسازی آنها در زبان مقصد، می تواند به ارایه ترجمه ای کامل و دقیق از متن مبدا انجامد. بر این اساس، در مقاله حاضر تلاش شده است با روش توصیفی تحلیلی و رویکرد انتقادی، از میان واژه های قرآنی سه واژه ریب ، ذبح و خشیه در آیات سوره بقره تجزیه به آحاد شده تا معنای کامل آنها مشخص شود و تفاوت های آنها و واژگانی که نزدیکی معنایی دارند، تبیین گردد. گفتنی است واژه ریب دارای آحاد معنایی تردید، ترس، دل نگرانی و تهمت است. واژه ذبح نیز از مولفه های معنایی کشتن و سر بریدن یا قربانی کردن برخوردار می باشد. همچنین ترس به همراه تعظیم آحاد معنایی خشیه را شکل می دهد. این پژوهش بیانگر آن است که آقایان الهی قمشه ای، فولادوند و خرمشاهی چندان توجهی به آحاد معنایی واژه های مذکور نداشته اند و از یک سو، معادل های تقریبی، ناقص و مختلف ارایه داده اند و از سوی دیگر، معادل های ایشان معمولا با دیگر واژه های قریب المعنی تفاوت ندارد.

قرآن کریم، ترجمه قرآن، نقد، تجزیه بر آحاد، مترجم، واژگان قرآن