علی مشتاق مهر - دانشآموخته کارشناسیارشد علوم قرآن و حدیث دانشگاه پیام نور قم
سیدعبدالمجید حسینی زاده - استادیار دانشگاه پیام نور واحد مهریز

تکرار، از ابعاد مختلف قابل بررسی است؛ از جمله تاثیر موضوع تکرار شده بر مخاطب به ویژه در تعلیم و تربیت. براساس مثل مشهور الدرس درس و التکرار الف که حاصل تجربه قومی است، برای درک بهتر مطلب، تمرین و تکرار، اصلی مهم و ضروری است. خداوند سبحان به عنوان اولین معلم و مربی انسان در قرآن که کتابی تربیتی و انسان ساز است، از برترین شیوه استفاده نموده است تا متذکر شوند و به سوی او باز گردند (و لقد صرفنا فی هذا القرآن لیذکروا (اسراء/41)؛ و صرفنا الآیات لعلهم یرجعون) (احقاف/27). قرآن پژوهان، تکرار در قرآن را به دو گونه تقسیم کرده اند: تکرار لفظی و تکرار معنوی. در این مقاله، دیدگاه­های قرآن پژوهان و مفسران در خصوص وقوع امر تکرار آیات قرآنی در هر دو صورت لفظی و معنوی بررسی ­شده و بدین منظور، به طور مجمل دلایل و حکمت های کلی مساله طرح، و سپس دیدگاه­های مربوط به یکایک آیات مکرر بیان گردیده است.

تکرار, تذکر, تاکید, آیه, بلاغت, قرآن